به مناسبت فرا رسيدن روز اسناد ملي و ميراث مكتوب محمد رضا ملك ثابت مدير سازمان اسناد و كتابخانه ملي استان يزد به عنوان سخنران ويژه قبل از خطبه هاي نماز جمعه يزد به ايراد سخن پرداخت.

به گزارش روابط عمومي سازمان اسناد و كتابخانه ملي يزد محمد رضا ملك ثابت مدير سازمان اسناد و كتابخانه ملي يزد هفته گذشته به عنوان سخنران ويژه قبل از خطبه هاي نماز جمعه به معرفي سازمان خود و وظايف آن پرداخت.

ملك ثابت اختصاص يكي از روزهاي سال را به نام "اسناد ملي و ميراث مكتوب" با توجه به غفلت بسياري نسبت به اهميت اسناد ضروري خواند و گفت: همان گونه كه ما نسبت به حفظ و نگهداري آثار باقي مانده از اجدادمان كه بيانگر هويت است كوشا هستيم بايد تلاش كنيم تا اين احساس را به كل جامعه و نسبت به اسناد و كتاب هاي خطي در معرض خطر جامعه نيز تعميم دهيم.

وي در بخش ديگري از سخنان خود با ذكر مصاديقي ، غفلت و دنيا طلبي حكومت هاي قاجار و پهلوي را دليل رنگين شدن موزه هاي خارجي از ميراث فرهنگي ما دانست و اظهار داشت اگر ما ديگران را به واسطه ي كوتاهيشان در حفظ اين اسناد نكوهش مي كنيم نبايد از اين حقيقت غافل باشيم كه در صورت كوتاهي در امر صيانت از اين گنجينه ها آيندگان هم در مورد ما نظري مشابه خواهند داشت.

ملك ثابت با ذكر آماري كه از سوي كتابخانه مجلس منتشر شده است گفت: يزد از نظر داشتن نسخ خطي به جاي مانده از گذشتگان در رتبه چهارم بعد از استان هاي تهران ، مشهد و قم قرار گرفته است و اين در حالي است كه اين آمار مبتني بر نسخه هايي است كه فهرست آنها منتشر شده و چه بسا بسياري نسخه ها كه در دست مردم و موسساتي باشد كه هنوز كسي از آنها خبر ندارد . وي افزود سازمان اسناد و كتابخانه ملي يزد آْمادگي تحويل و نگهداري آنها را به صورت خريد ، وقف و يا اهدا دارد.

در بخش ديگر سخنان خود به معضل سرقت يا خريد و فروش غير قانوني اسناد و كتب تاريخي در يزد اشاره كرد و گفت بعضي از ميراث مكتوب يزد سر از استان هاي همجوار در مي آورد و يا بدتر از آن به صورت قاچاق به كشورهاي خارجي منتقل مي شود.

وي مدعي شد بعضي از فرقه هاي تندروي وهابي با خريد كتاب هاي خطي  و نابودي آن دسته از آنها كه جنبه مذهبي دارند و نشانگر حقانيت شيعه در برهه هاي تاريخي هستند، باعث ايجاد انحراف در تاريخ اسلام مي شوند و بعضي از كشورهاي حوزه خليج فارس با خريد آن دسته از كتابهايي كه جنبه علمي و تمدني دارند و با موزه سازي سعي مي كنند مفاخر علمي ايران را به نام خود مصادره كنند.

وي به دزديده شدن كتيبه تاريخي مسجد جامع يزد اشاره كرد و با اظهار تاسف از دست رفتن اين مرجع مهم تاريخي در مورد آن گفت: اين كتيبه در قرن نهم منقوش به اسامي مطهر دوازده امام عليهم السلام شده و از همان تاريخ در مسجد جامع نصب بوده است و بر خلاف ادعاي بعضي از نويسندگان سندي از شيعه بودن مردم يزد در قرن نهم بود.

وي با اشاره به كشف دو نسخه ارزشمند و قديمي در يزد يكي "من لا ينظر الفقيه" و ديگري كتاب تلخيص اصول اقليدوس كه اولي جزء كتب  چهار گانه شيعه و متعلق به سال 574 ه . ق و دومي نوشته شده در سال 618 مي باشد گفت با جستجوي بيشتر و جدي تر مسلما كتابهاي به جاي مانده از كتابخانه هاي قديمي يزد در صورت كشف باعث دگرگوني در تاريخ فرهنگ و تمدن يزد خواهد شد.

مدير اسناد و كتابخانه ملي استان در ادامه به معرفي سازمان اسناد و كتابخانه ملي يزد پرداخت و گفت: اين سازمان در سال 1381 با ادغام دو سازمان آرشيو ملي ايران (1349) و كتابخانه ملي ايران (1316) به وجود آمد و از سال 1380 نيز با تاسيس مديريت يزد به خدمات دهي در سطح استان پرداخت.

وي وظايف سازمان اسناد و كتابخانه ملي يزد را علاوه بر جمعع آوري اسناد و ميراث گرانبهاي شهر  و ديارمان فراهم آوردن و آماده سازي اسناد براي پژوهشگران استان دانست و افزود سازمان از هرگونه همكاري با پژوهشگران و برنامه ريزان استان استقبال خواهد كرد.

وي آمار اسناد بررسي شده توسط كارشناسان بخش اسناد اين مديريت را 205 ميليون برگ سند ذكر كرد كه كمتر از 2 مليون برگ آن به آرشيو ملي استان ارجاع شده است  و 203 ميليون برگ آن غير ضروري تشخيص داده شده است بدين ترتيب بيش از 5 هزار متر مربع از فضاي بايگاني ادارات مختلف خالي شده است.

در بخش آرشيو شفاهي كه وظيفه مصاحبه با پيشكسوتان وافراد مطلع جامعه و ثبت و ضبط آنها به صورت ديداري و شنيداري را دارد كه حاوي تجارب گرانبهاي افراد در صنوف مختلف است را  نيز 150 مورد مصاحبه كه بيش 26 هزار دقيقه ضبط شده مي باشد گفت اين گنجينه ارزشمند و بي نظير استان كه در سال گذشته ساماندهي و 30 در صد آنها پياده شده است در آينده راهگشاي بسياري از محققان خواهد بود.

رئيس انجمن علم اطلاعات و دانش شناسي استان يزد در معرفي خدمات كتابخانه ؛ به سازماندهي قريب به ده هزار عنوان كتاب ، مجله و روزنامه ، نهضت ديجيتال سازي كتب خطي  و چاپ سنگي كه تا اواخر شهريور به پايان خواهد رسيد ، همكاري با انجمن علم اطلاعات و دانش شناسي در برگزاري نشت ها و كاگاهها و نيز ماموريت اختصاص دادن شناسگر استاندارد بين المللي كتابخانه ها (شابكا) در سطح استان كه تاكنون پيشرفت 90 در صدي داشته است اشاره كرد و گفت: به زودي و  به همت كاركنان كتابخانه برنامه هايي نظير اختصاص دادن شماره استاندارد بين المللي پيايندها (شاپا) به نشريات استان نيز عملي خواهد شد.

ملك ثابت در پايان به ذكر برنامه هاي فرهنگي و نشست هاي يزد شناسي پرداخت و از علاقه مندان به كسب آگاهي در باره تاريخ و فرهنگ يزد دعوت نمود تا با حضور در نشست هاي يزد شناسي با ابعاد فرهنگي گوناگون شهر يزد آشنايي بيشتر پيدا كنند.

• نویسنده : یزد فردا
• منبع خبر : خبرگزاری فردا