به گزارش یزدفردا: طب چینی معتقد است گرمادرمانی می‌تواند فقدان تعادلی را که به درد جسمی، ذهنی و حتی رنج روحی منجر می‌شود، اصلاح کند.

مفهوم استفاده از گرما برای درمان چیز جدیدی نیست و هزاران سال است که مکان‌هایی با شرایط سونا برای بهبود سلامتی، اهداف معنوی و حتی برای تجمع استفاده می‌شده است، اما در سال‌های اخیر، درباره فواید سلامتی سونا، مرطوب یا خشک، زیاد صحبت شده است.

جولیا آدامیان، پزشک و رئیس بخش عمومی پزشکی داخلی و نوآوری بالینی در بیمارستان «NYU Langone Tisch» در گفت‌وگو با ووگ، با اشاره به سونا فنلاند و حمام‌ سنتی ترکیه، می‌گوید: «فرهنگ‌های مختلف در سراسر دنیا، لژهای عرق سرخپوستان آمریکا، بانیاهای روسی، و چشمه‌های آب گرم، از گرمادرمانی برای فواید آن و ویژگی‌های جوان‌کننده و شادابی‌یخش استفاده می‌کنند.»

گوردون اسنایدر، بنیانگذار مرکز طب سوزنی مون ربیت (Moon Rabbit Acupuncture)، به طب سنتی چینی اشاره می‌کند که در آن، باور بر این است که گرمادرمانی می‌تواند فقدان تعادلی را که به درد جسمی، ذهنی و حتی رنج روحی منجر می‌شود، اصلاح کند.

محبوبیت جدید سونا شامل طرفدارانی است که این اتاق‌های داغ را به مثابه جزء اصلی روال زندگی سالم، تحسین می‌کنند. به عقیده اسنایدر، هرچند تحقیقات بیشتری برای اثبات فواید سونا لازم است، اما توجه به این نکته نیز اهمیت دارد که هر کس می‌تواند تجربه متفاوتی داشته باشد. به عقیده او، برقراری تعادل بین هزینه و فایده، برای هر فرد مهم است.

چه قصد داشته باشید از سونا به مثابه وسیله‌ای برای آرامش ذهنی لذت ببرید، چه بخواهید برای کاهش تنش عضلانی پس از فعالیت بدنی یا مزایای کلی سلامتی به آن متوسل شوید، در ادامه می‌توانید با همه نکته‌های آموختنی درباره این پدیده کهن آشنا شوید.

انواع سونا

بیشتر مطالعات در این زمینه، روی سونای سنتی فنلاند، به نام سونای خشک، متمرکز است. (Sauna واژه‌ای فنلاندی است.) دمای این سوناها که معمولا گرمای خشکی دارند، بین ۸۰ تا ۱۱۰ درجه سانتیگرد با رطوبت ۱۰ تا ۲۰ درصد است، که رطوبت آن گاهی اوقات با ریختن آب روی سنگ‌های گرم‌شده برای ایجاد بخار اضافی، افزایش می‌یابد.

سوناهای مادون‌قرمز کمی خنک‌ترند و دمایی بین ۴۵ تا ۶۰ درجه سانتیگراد را به جای آب، از طریق طول موج مادون قرمز فراهم می‌کنند. اگر کسی را می‌شناسید که در منزل سونا دارد، احتمالا از این نوع است.

سرانجام، سونای مرطوب یا اتاق‌بخار، دمایی بین ۷۰ تا ۱۰۰ درجه سانتیگراد و رطوبت بیش از ۵۰ درصد ارائه می‌دهد.

فواید سونا

به نظر می‌رسد که گذراندن زمان در سونا به دلایل مختلفی برای بدن مفید است. سونا و گرمایی که ارائه می‌دهد، سیستم عصبی سمپاتیک و مسیرهای تنظیم‌کننده حرارت بدن را برای تاثیر مثبت، فعال می‌کند. اگرچه بنا به تاکید آدامیان و اسنایدر، برای درک کامل مکانیسم‌ها و شناختن ارتباط‌های قطعی آن‌ها به تحقیقات بیشتری نیاز است، سونا و گرمادرمانی ممکن است به شیوه‌های مختلف، بدن و ذهن را تقویت کند.

بهبود فشارخون و گردش خون

به گفته اسنایدر، قرار گرفتن در معرض گرما باعث گشاد شدن رگ‌های خونی می‌شود و به تبع آن، می‌تواند به بهبود گردش خون منجر شود. این گشاد شدن رگ‌های خونی یا «اتساع عروق»، می‌تواند به کاهش فشارخون و افزایش جریان خون به قسمت‌های مختلف بدن، از جمله قلب، کمک کند. مدت زمان صرف‌شده در سونا همچنین با کاهش موقت فشارخون برای برخی افراد مرتبط است، که احتمالا به دلیل گشاد شدن رگ‌ها و ترکیب آن با آرامش عمومی ناشی از حضور در سونا است.

هرچند سونا ممکن است برای افراد مبتلا به فشارخون بالا که عامل بروز بیماری قلبی است، مفید باشد، اثرات خارجی آن بر فشار خون در مجموع بسیار متفاوت است: ممکن است در برخی افراد باعث کاهش فشارخون، و در برخی دیگر باعث افزایش آن شود.

سلامت قلبی-عروقی

استفاده منظم از سونا می‌تواند به سلامت قلب و عروق نیز کمک کند. دکتر آدامیان می‌گوید: «اطلاعاتی درباره درمان حرارتی مکرر (عمدتا سونای خشک) وجود دارد که (بر مبنای آن‌ها، سونا) عملکرد عروقی را در بیماران مبتلا به عوامل پرخطر شناخته‌شده با بیماری قلبی، بهبود می‌بخشد.» آدامیان می‌افزاید که سونای خشک، اکسیژن‌رسانی و عملکرد لایه درون‌رگی (اندوتلیال) را که با سلامت قلب مرتبط است، بهبود می‌بخشد.

اسنایدر نیز از این زاویه به موضوع نگاه می‌کند که گرمادرمانی می‌تواند ضربان قلب و برون‌دهی (عملکرد ضربان قلب و حجم ضربه‌ای) آن را افزایش دهد. به گفته او، این کار ممکن است نوعی ورزش خفیف قلبی عروقی در نظر گرفته شود و ممکن است به بهبود سلامت قلب در طول زمان کمک کند.

هرچند مطالعات و بررسی‌ها درباره سونا، آن را عامل مثبتی در تغییر سبک زندگی به‌شمار می‌آورد که می‌تواند سلامت قلب را ارتقا دهد، شایان ذکر است که اکثر این مطالعات روی مردان، و مشخصا مردان فنلاندی، انجام شده است و بنابراین، توجه به این نکته و مشورت با پزشک ضروری است.

سلامت روان

یکی از ساده‌ترین مزایای سونا، تاثیر آن بر سلامت روان است. به گفته اسنایدر، ترکیب گرمادرمانی در یک برنامه منظم خودمراقبتی، می‌تواند مکمل مثبتی برای ارتقای آرامش و رفاه ذهنی باشد. استفاده منظم از سونا همچنین می‌تواند برای خواب بهتر، ترشح اندورفین و تقویت ارتباط ذهن و بدن از طریق تجربه حسی، (تمرکز برگرما و سکون) موثر باشد.

او همچنین خاطرنشان می‌کند که هرچند گرمادرمانی جایگزین درمان حرفه‌ای سلامت روان در صورت نیاز نیست، سونا می‌تواند راهبردی مکمل برای بهبود خلق‌وخو (گاهی اوقات از طریق کاهش درد مزمن فیزیکی، که عوارض خود را بر ذهن می‌گذارد) و کاهش استرس باشد.

به گفته او، از آنجا که استرس مزمن، با مسائل مختلف سلامت روان مرتبط است که می‌تواند به مشکلات قلبی دامن بزند، اقداماتی مانند گرمادرمانی ممکن است غیرمستقیم برای سلامت قلب مفید باشد.

کاهش تنش عضلانی

اسنایدر توضیح می‌دهد که گرمادرمانی با افزایش جریان خون، که اکسیژن و مواد مغذی را به ماهیچه‌ها می‌رساند به آن‌ها کمک می‌کند پس از خستگی یا آسیب بهبود یابند و برای تسکین درد، به‌ویژه درد عضلانی، مفید است. تحریک گیرنده‌های حسی بدن با قرار گرفتن در معرض گرما قبل و بعد از تمرین، می‌تواند به ترمیم و بازسازی عضلات (افزایش جریان خون، اکسیژن و مواد مغذی)، و نیز انعطاف‌پذیری، کاهش انقباضات، و در نتیجه، کاهش خطر آسیب در فعالیت‌های ورزشی و زندگی روزمره، کمک کند.

پوست بهتر

سونا باعث افزایش گردش خون و تعریق می‌شود و از این راه، به پاکسازی منافذ و سم‌زدایی و جوان‌سازی پوست کمک می‌کند. همچنین، تحقیقات نشان می‌دهد که قرار گرفتن در معرض اشعه مادون‌قرمز ممکن است باعث شود که فیبروبلاست‌های تحریک‌شده، تولید طبیعی کلاژن و الاستین را افزایش دهند که به صاف‌تر شدن و یکدست‌شدن پوست منجر می‌شود.

چه مدت می‌توان یا باید در سونا ماند؟

بنا به سیستم سنتی سونای فنلاندی، فرد بین پنج تا ۲۰ دقیقه در سونا می‌ماند. سپس با خروج از سونا، دوش آب سرد یا غوطه خوردن در حوضچه حاوی آب سرد، بدنش را خنک می‌کند. در هر جلسه سونا، فرد ممکن است این کار را تا سه بار تکرار کند.

طرفداران سونا در شبکه‌های اجتماعی شاید افراط کنند، اما حداکثر زمان توصیه‌شده برای هر جلسه سونا بین ۱۵ تا ۲۰ دقیقه است. اگر سونای مادون قرمز باشد، گاهی اوقات تا ۳۰ دقیقه هم می‌توان در آن ماند. اما در سونای بخار باید به علائمی که بدن نشان می‌دهد (نشانه‌هایی چون خستگی، سرگیجه یا درد، به معنی اخطار برای ترک فضای گرم) دقت کرد.

آیا استفاده از سونا خطراتی دارد؟

اگرچه استفاده از سونا می‌تواند گونه‌ای روش درمانی به نظر برسد، گرمادرمانی برخی خطرات ذاتی نیز دارد که باید به آن‌ها توجه کرد. یک فرد معمولی ممکن است تا یک لیتر عرق در سونا دفع کند، و از دست‌دادن این مقدار آب می‌تواند به غش، گرمازدگی و شوک گرمایی منجر شود.

همچنین، اگرچه افزایش گردش خون ناشی از سونا فوایدی برای بدن دارد، در این زمینه نیز باید محتاط و مراقب بود. به گفته آدامیان، کسانی که فشارخون کنترل‌نشده یا پایین‌تر از حد مطلوب دارند، نباید از سونا استفاده کنند؛ مگر اینکه کاملا به تغییرات فشارخونشان آگاه باشند.

او همچنین به کسانی که سابقه بیماری‌ دارند، توصیه می‌کند که پیش از آغاز جلسات منظم سونا، با پزشک خود مشورت کنند.

• نویسنده : یزدفردا
• منبع خبر : خبرگزاری فردا