میبد شهری بر مردمانی خونگرم و اصیل در شمال استان یزد است که در مرکز جغرافیایی ایران واقع شده‌است. بنابر پاره‌ای از شواهد میبد به عنوان یکی از نخستین مناطق یکجا نشینی در مرکز ایران به‌شمار می‌رود. این شهر در ۵ آذر ۱۳۹۷ به عنوان شهر جهانی زیلو انتخاب شد و از میبد به عنوان شهر زیلو یاد خواهد شد.

زیلو را اگر بهتر می خواهید بشناسید زیر انداز وفرش های حسینه امام خمینی محل دیدارهای آیت الله خامنه ای رهبر معظم انقلاب تمام با آنها فرش شده است .

میبد شهری دارای پیشینه‌ای چند هزار ساله است که دومین مرکز شهری و تجاری استان یزد محسوب می‌شود و به واسطه بافت تاریخی ارزشمند خود بسیاری از نقاط شهر در فهرست آثار تاریخی ایران به ثبت رسیده‌است. لازم به ذکر است که شهرک جهان‌آباد نیز از عمده‌ترین مراکز صنعتی این شهر است و این شهرستان با تولید نیمی از کاشی و سرامیک کشور قطب این محصول محسوب می‌شود. میبد یکی از کانون‌های اولیه یکجانشینی در ایران است که در واحه پهناور یزد واقع شده‌است. روزگاری در کنار دریای ساوه قرار داشته‌است که از ساوه تا حاجی‌آباد نمک کشیده شده بود و ساکنان آن از طریق این دریاچه رفت‌وآمد می‌کردند. (شهرهای ایران، پیکولوسکایا) دلایل متعددی را می‌توان نام برد که میبد و به ویژه نارین قلعه آن بیش از مناطق دیگر یزد، مسکون شده و اولین نقطه یکجانشینی در این ناحیه بوده‌است. جعفری، اولین مورخ یزدی قرن هشتم در مورد بنای نارین قلعه حکایت اسطوره‌ای و افسانه‌ای عنوان می‌نمایند که نشانگر آن است که حتی در آن زمان هم عامه و خاص از دیرینه بودن این مکان مطلع بوده‌اند. وی می‌گوید که سلیمان نبی نارین قلعه را برای اختفای دفینه و گنج خود ایجاد نمود. نقش نگاره‌ای که اخیراً درهمین مکان بر روی پاره‌سفال پیدا شده‌است نشانگر واقعیت‌های بسیاری است. نقش نیمه انسان – نیمه حیوان حک شده بر این سفال شبیه همان نقش نگاره ایی است که در تمدن هزاره سوم پیش از میلاد عیلامی‌ها است. قابل بیان است افراد این منطقه از دیرباز تاکنون یکتاپرست بوده‌اند .(تاریخ عیلام، شیرین بیانی) نارین قلعه میبد در قرون اولیه اسلامی هم از عظمت و اهمیت زیادی برخوردار بوده و از قلاع غیرقابل نفوذ برای دشمنان بوده‌است که از داخل قلعه راه‌های زیر زمینی به کل شهر برای تأمین آب و غذا وجود دارد که از دلایل مهمی بوده‌است که تاکنون توسط هیچ‌کدام از دشمنان فتح نشده‌است.


شهر‌های استان یزد از قدیم محل کاروانسرا‌ها بوده اند و الان هم می‌توانید تجربه استراحت در اقامتگاه‌های بوم گردی و کاروانسرا‌های بازسازی شده را داشته باشید. اگر در پائیز به میبد سفر کنید می‌توانید به راحتی از آثار تاریخی منحصر به فرد این شهر کویری ایران لذت ببرید؛ بدون اینکه مجبور باشید دائما از آثار تاریخی به عنوان سایه‌بان استفاده کنید!

 
اگر از آن دسته افرادی هستید که از گرما متنفرید، ولی عاشق سفر به قلب کویر ایران هستید، ایام ایام شماست. اگر در پائیز به میبد سفر کنید می‌توانید به راحتی از آثار تاریخی منحصر به فرد این شهر کویری ایران لذت ببرید؛ بدون اینکه مجبور باشید دائما از آثار تاریخی به عنوان سایه‌بان استفاده کنید! البته ناگفته نماند اگر از گرما متنفر نیستید هم باز سفر به میبد در پائیز لطف دیگری دارد.

قبل از سفر به میبد شاید پیشنهادات وسوسه کننده دیگری به گوشتان برسد؛ مثل تور یزد و میبد و کرمان و... توصیه ما این است که برای میبد وقت جداگانه‌ای بگذارید و خودتان را اسیر رفت و آمد‌های پشت سرهم نکنید.
 

میبد کجاست؟

شهر میبد در استان یزد در فاصله ۵۷۰ کیلومتری از تهران و ۵۶ کیلومتری از یزد قرار دارد. "میبد" در حاشیه کویر مرکزی ایران قرار دارد. نام این شهر از " مهبود " سپهبد عصر ساسانی برگرفته شده که در عهد ساسانی میبد را گسترش داده است. میبدی‌ها فارسی دری حرف می‌زنند. می‌گویند این شهر ۷ هزار سال قدمت دارد. با توجه به بنا‌های تاریخی متعدد در این شهر هیچ بعید هم نیست. در بیشتر کوچه‌های میبد خانه‌های خشتی و گنبد‌های آجری به چشم می‌خورد و انگار همه چیز به رنگ خاک و گل است.


موقیعت جغرافیایی میبد یزد


میبد کهن‏ترین شهرستان استان یزد و از کهن‏ترین شهرهای ایران به شمار می‏آید. کاوشهای باستان‏شناسی اخیر در محدوده نارین قلعه، قدمت آن را فراتر از هفت هزار سال نشان می‌دهد. میبد یکی از قطب‏های محور تمدنی ایران باستان به شمار می‏رود. بخشی از این محدوده تمدنی که از شمال به جنوب شرق ایران امتداد داشته، شامل ری، تپه‌های سیلک کاشان، نایین، عقدا، میبد، یزد، کرمان، بم و.... می‏باشد. حدود ۶۰۰ بنای ارزشمند در میبد شناسایی شده‌است که از این تعداد ۵۱ بنا تاکنون به ثبت آثار ملی رسیده و نزدیک به ۷۰ بنا نیز در حال ثبت شدن است. آن چه که میبد را از بسیاری از شهرهای دیگر متمایز می‏کند بافت نسبتا سالم و دست‏ نخورده تاریخی این شهر است که هنوز دارای حیات بوده و مردمان درآن زندگی می‌کنند. این ویژگی‏های منحصر به فرد سبب شده تا میبد به عنوان تنها و نخستین شهر ایران به ثبت آثار ملی برسد. یعنی تمام باغ شهر میبد (بافت تاریخی و باغهای اطراف آن) به عنوان اثری باستانی و ملی شناسایی و اعلام گردیده‌است. میبد در زمان‏های گذشته یک شهر بندری و یکی از ایستگاههای مهم در شاهراه باستانی جاده ابریشم بوده‌است که از کشور چین آغاز و به رم در کشور ایتالیا ختم می‏ شده‌است. سفالگری و زیلو بافی از صنایع و هنرهایی است که قدمت آن به زمان‏های به یاد نیامدنی این خطه برمی‏گردد. -->

موقعیت جغرافیایی : مخوف‌ترین کویرهای جهان در داخل لگن بزرگ و بسته فلات ایران واقع شده‌اند، که دشت رسوبی و پر دامنه یزد، یکی از حوضه‌های شاخص جغرافیایی آن است. گستره این دشت از دامنه‌های شیرکوه در جنوب آغاز می‌شود و با شیب ملایمی تا کویر سیاه‌کوه در شمال، در مسافتی بیش از یکصد کیلومتر ادامه می‌یابد. شهر میبد در بخش میانی این دشت واقع است. به طور کلی رشته کوههایی که دور تا دور فلات مرکزی را در برگرفته‌است سبب شده که دامنه‌های خارجی فلات، از رطوبت بیشتری برخوردار بوده و دامنه‌های داخلی آن خشک باشد. بنابراین کمبود نزولات جوی و آفتاب داغ آسمان صاف ایران، زندگی تب‌آلودی را در حاشیه کویر به وجود آورده‌است. میبد در ۵۴ درجه و ۲ دقیقه و ۱۰ ثانیه طول جغرافیاییو ۳۲ درجه و ۱۴ دقیقه و ۴ ثانیه عرض جغرافیایی واقع بوده و ارتفاع متوسط آن از سطح دریا ۱۲۳۴ متر می‌باشد. شهر میبد در شمال غرب شهر یزد، کنار جاده تهران - بندرعباس و راه‌آهن تهران - کرمان و در حاشیه کویر مرکزی ایران قرار دارد. اراضی خاوری آن دشت و هموار است و از سوی غرب به کوهپایه و ارتفاعات جنوبی عقدا منتهی می‌گردد. شهرهای یزد، صدوق و اردکان به ترتیب همسایگان جنوب شرق، جنوب و شمال این شهرستان هستند. مساحت کل شهر میبد بر اساس طرح هادی، ۵/۱۹ کیلومتر مربع (۱۹۵۲هکتار) می‌باشد که از این اراضی بخش‌های کشاورزی و باغات ۲۸۲ هکتار، اراضی مسکونی ۲۶۲ هکتار، موات و بایر ۴۵۲ هکتار است. بررسی میبد و نحوه استقرار آن نشان می‌دهد که توپوگرافی، آبهای تحت‌الارضی و استخراج آب (قنات) در شکل‌گیری شهر نقش مهمی داشته‌است. میبد در کنار مسیل رودخانه‌های قدیمی و در جوار راه قدیمی ری – کرمان به صورت مجتمع‌های زیستی اولیه شکل گرفته‌است. این شهر بر روی شیب طبیعی که از جنوب به شمال بوده قرار دارد. این شیب به صورتی است که روستای رکن‌آباد در جنوب شهر حدود ۲۰ متر بلندتر از روستای عشرت‌آباد در شمال شهر است

 
جذابیت اصلی میبد در مکان‌های تاریخی آن است. اما "شهر کاشی" که به شهر جهانی زیلو هم معروف است خوراکی‌های خوش مزه‌ای هم دارد؛ قطاب، پشمک و باقلوای یزدی شیرینی‌های لذیذی هستند که جان می‌دهند برای سوغات بردن.

اگر نمی‌خواهید سوغات بخرید و می‌خواهید به خودتان حالی بدهید حتما به باغ بستنی سر بزنید. همچنین رستوران شاه عباسی یکی از معروف‌ترین رستوران‌های میبد است که طراحی سنتی و غذا‌های خاصی دارد. رستوران سنتی هتل حاج ملک، رستوران سنتی گلشن، رستوران شایان، رستوران مهمانپذیر ناصر و رستوران باران گزینه‌های دیگری برای غذای ایرانی هستند.

 

جاذبه‌های میبد؛ یک به یک

نارین قلعه؛ معروفترین جاذبه گردشگری میبد

نرین توی قلعه (نارنج قلعه) مربوط به قبل ازدوره ساسانیان است و در میبد، فلکه شهرداری واقع شده و این اثر در تاریخ ۸ مرداد ۱۳۵۴ با شمارهٔ ثبت ۱۰۸۶ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است


این قلعه دیدنی با حدود 7000 تا 12000 سال قدمت پر قدمترین ارگ حکومتی جهان می‌باشد.



نارین قلعه، بنایی خشتی در میدان شهرداری شهر است که به آن کهن‌دژ و یا دژ دالان هم می‌گویند. این قلعه روی تپه بلندی قرار گرفته که از آنجا تمام میبد زیبا معلوم است.


قلعه، به شکل یک بیضی است و داخل آن اتاق‌های تو در تو، راه‌های زیرزمینی، مسجد، حمام، بازار و گذرگاه‌هایی هم ساخته شده که در قدیم به آن "مردم‌نشین" می‌گفتند. قدمت نارین قلعه میبد به دوران اشکانی می‌رسد.


معماران این بنا برای نارین قلعه ۴ برج گرد بلند بالا تعبیه کرده‌اند که تنها بخش مرکزی آن‌ها برجای‌مانده است.


 

 





ادامه دارد









  • نویسنده : یزدفردا
  • منبع خبر : خبرگزاری فردا