حمید رضا خدمتگزار

یزدفردا " دکتر حمید رضا خدمتگزار- به عنوان پژوهشگر و یک شهروند یزدی:

🔸موضوعی که این روزها در مورد شهر یزد سر زبانهاست، ثبت جهانی آن در یونسکو و مزایایی است که این ثبت برای شهر یزد دارد. از مهمترین این مزایا به کمک به رونق فعالیتهای گردشگری و به دنبال آن جذب منابع مالی و رونق بیشتر اقتصاد محلی و مردم شهر و همچنین معرفی هویت غنی مردم شهر یزد به همراه فرهنگ،آداب و رسوم و سنن یزدی‌ها اشاره شده است. این باعث افتخار ایران و یزد و یزدیان است.

🔸از سوی دیگر موضوعی که در حدود یک دهه است به عنوان یکی از راهبردهای مدیران استان مورد توجه قرار گرفته است موضوع گردشگری سلامت است. گردشگری سلامت یا به عبارتی توریسم درمانی شاخه‌ای از گردشگری است که با بهره گیری از خدماتی برای بهبود یا افزایش سلامتی و افزایش روحیه فرد در مکانی خارج از محل سکونتش انجام می‌شود. از دلایل مدیران استانی برای توجه به این موضوع، قرار گرفتن یزد در مرکز کشور، شهرت پزشکان چیره دست آن و نیز وجود مراکز خوب پزشکی و پایین بودن هزینه‌های درمانی عنوان شده است.

🔸اما بعد از گذشت حدود یک دهه از سیاست توسعه گردشگری درمانی نتایجی که قابل مشاهده است، حضور بیماران بسیار فقیر جنوب کشور به ویژه بندر و کرمانی در سطح شهر یزد است که:
▪️امکان پرداخت هزینه اقامت حتی یک اتاق در یک مسافرخانه را ندارند و در چادر یا کنار خیابان مستقر می‌شوند.
▪️با کل خانواده خود که اکثرا تعداد آنها دو رقمی هستند در شهر حضور دارند و در خیابان ها و کوچه ها سرگردان هستند.
▪️ فرهنگ کاملا متضاد با فرهنگ مردم یزد دارند و موارد گدایی و تکدی گری، دزدی و به هم زدن نظم عمومی در بین آنها کم نیست.
▪️ جای بیماران بومی شهر و استان را در مراکز درمانی دولتی و حتی خصوصی و مطب های یزد گرفته اند و به جای اینکه درآمدی را به سمت استان سرازیر کنند، از بودجه های سرانه درمانی استان استفاده ویژه می کنند و این در تضاد با فلسفه گردشگری سلامت در خصوص جذب سرمایه در استان است.
▪️باعث به وجود آمدن سکونت‌گاه های عمومی غیررسمی و بدون مجوز در شهر شده اند که با عناوینی مانند خانه مسافر یا ... بدون حتی یک مجوز به راحتی فعالیت می کنند.
▪️به علت تعداد زیاد مراجعین غیر بومی، باعث کاهش کیفیت خدمات درمانی و بیمارستانی شده اند که حتی صدای برخی از پزشکان یزدی را هم به ویژه در بخش دولتی در آورده است.
▪️تبدیل شدن سکونت موقت درمانی برخی از آنها در یزد به سکونت دائم و توسعه حاشیه‌نشینی، سکونت در بافت تاریخی و بیکاری آنها در سطح شهر و استان  

🔸مشاهده این موارد اصلا مشکل نیست، کافی است مدیران استانی و شهری سری به خیابان‌های شهر به ویژه مناطق اطراف مراکز درمانی دولتی و مطب پزشکان بزنند و با ساکنین این مناطق کمی صحبت کنند تا خودشان به عینه این موارد را بشنوند و مشاهده کنند.

🔸به نظر می‌رسد سیاست‌های گردشگری سلامت (بدین شکل که در حال اجرا است) با سیاست‌هایی که باید در راستای ارتقای موضوع گردشگری در یزد با توجه به جهانی شدن آن اجرا شود کاملا در تضاد است. مدیران و سیاستگذاران استانی باید ضمن اصلاح سیاست‌های حوزه گردشگری سلامت، از این مزیت استانی در راستای توسعه گردشگری تفریحی و تاریخی استفاده کنند. چند پیشنهاد در این راستا:

▫️اصلاح برنامه‌های حوزه گردشگری سلامت برای جذب گردشگران درمانی دارای حداقل‌های درآمدی که موجب انتقال سرمایه به استان شود و نه خروج بودجه های بخش سلامت استان (تمرکز بیشتر بر روی کیفیت خدمات و تخصص پزشکان یزدی به جای کاهش هزینه‌ها برای گردشگران درمانی).
▫️ اصلاح برنامه‌های زیرساختی حمل و نقل برون شهری (مانند فرودگاه و راه آهن) در جهت توجه به مناطقی از کشور و جهان که بتوانند در بخش اقتصاد گردشگری به استان کمک بیشتری بکنند.
▫️ تقویت و نظارت ویژه نهادهای ناظر شهری و گردشگری بر سکونت‌گاه های موقت غیر رسمی به عنوان خانه مسافر
▫️ برنامه‌ریزی برای تمرکز زدایی در خصوص مطب‌های پزشکان و حتی آزمایشگاه‌ها به خصوص در محدوده مرکزی شهر
▫️ مذاکرات کشوری برای توسعه امکانات درمانی با هزینه کم در مناطق استانهای هرمزگان، کرمان و سیستان و بلوچستان و حتی کمک‌های استان یزد به آنها برای صدور پزشکان و خدمات پزشکی به استانهای دیگر به جای جذب بیماران فقیر و کم درآمد آنها).

این مطالب بر اساس نتایج پژوهش شخصی نویسنده با مشاهدات عینی در سطح شهر یزد و مصاحبه با 32 ساکنان بومی شهر یزد تنظیم شده است و امید است مورد توجه مدیران سیاستگذار استانی و شهری (به ویژه شورای شهر جدید) قرار گیرد. از پژوهشگران و دانشگاهیان یزدی هم انتظار می‌رود که در حوزه این موضوع پژوهش‌هایی را تعریف و اجرا کنند و نتایج آن را به مدیران سیاستگذار این حوزه در استان ارائه نمایند.


  • نویسنده : یزد فردا
  • منبع خبر : خبرگزاری فردا