محمود امینی محقق و استاد دانشگاه

مصاحبه اختصاصی خبرنگار یزد فردا"فتحی/ طبس با محمود امینی محقق و استاد دانشگاه : راجع به چهارشنبه سوری آخرسال من یک اشاره به تاریخچه بکنم اول اینکه اونجوری که درمنابع پیداست این مراسم یک مراسم باستانی وازدوره ایران باستان بجامانده است.

اقوام ایرانی و همه مذاهب ایرانی در این جشن اشتراک دارند، یعنی چیزی نیست که وابسته به یک گروه یا قوم یامثلا آیین خاصی باشد. ازلفظش پیداست که چهارشنبه پنجمین روزهفته و سورهم به معنی جشن وشادی است.

درتقویم باستان هردوازده ماه سال ۳۰روزی بوده است و این ۳۰روز برای خودش اسمی داشته است واین حالت هفته بیشترازادیان آسمانی مثل یهودیت،مسیحیت و اسلام شروع شده و۵روز آخرسال رادرتقویم تاریخ باستان وخارج از ان تقویم ۳۶۰روز حساب میشده است که آن ۵روز اسمی داشته و درآن  ۵روز بوده که جشن آتش رابرگزار میکردند.
جشن آتش برمیگردد به آن دسته ازباورهایی که نسبت به آتش داشته اند. آتش را نشانه روشنایی وگرمی،سرخی وبرای دور کردن سرمای زمستان و فراخواندن گرما اینچنین تغییراتی داشته است.
علاوه براین آن نشانه ها و گزارشات تاریخی وجود دارد که جاهایی غیر از ایران هم این کارانجام میشده. مثلا درمنطقه قفقاز این آتش درست کردن وپریدن از روی آتش بوده ودرسوئد گزارشهایی  هست کن آیین های مشابه ای انجام میشده در مناطقی از رومانی اینچنین کاری انجام میشده که به عنوان مظهر روشنایی وپاکی به حساب می آمده است.
امروزهم دربعضی ازمناطق ایران این کار انجام میشود.البته نظرات متفاوتی درباره آن  وجوددارد بعضیها این کار را نمی پسندند. اونهایی که این کاررا نمی پسندندبرمیگرددبه رفتارهایی که درسالهای اخیرشاهد آن بوده و هستیم دربعضی ازمناطق مزاحمتهایی رابرای خانواده ها و مردم ایجادمیکنند.مثلا زدن ترقه های پرسروصدا یا رفتارهایی که در کوچه وخیابان ویا معابر عمومی که باعث مزاحمت میشود. این چنین کارهایی موردپسندنیست.
آن عبارتی که هنگام پریدن ازروی آتش گفته میشود که زردی من ازتو و سرخی تواشاره داردب ه ناراحتیهاو بیماریها و نگرانیهای سال کهنه رادورمیکنندبا این کار و به یک آسودگی و آرامش وگرما و روشنایی برسندو پناه ببرند.
دربعضی ازمنابع دیگر چهارشنبه سوری رامنتسب کردن به اسلام و مرتبط کردن با ماجرای قیام مختارسقفی که به خونخواهی امام حسین.ع. قیام کرد و مخالفان امام حسین (ع)و مسببین واقعه عاشورا را به سزای اعمالشون رساند وبه اون منتصب کردن که باتوجه به مطالعات وتحقیقات اینجانب این چنین چیزی صحیح نباید باشدو باید مربوط به ایران باستان باشد.
اماچرا به چهارشنبه مشهورشده؟ یک نکته دراین باب وجود داردکه آنهم چهارشنبه یا یوم الارباء مایه ی زشتی ونحوست و ناپاکی میدانستند.
  • نویسنده : یزد فردا
  • منبع خبر : خبرگزاری فردا