یزدفردا :علی اکبر اولیا نماینده مردم یزد و صدوق در مجلس شورای اسلامی و عضو کمیسیون عمران در نامه ای خطاب به تمام منتخبان مردم در انتخابات نهمین دوره مجلس شورای اسلامی با این عنوان آورده است:
طرح نکاتی برای انتقال تجربه
با سلام و تبریک انتخاب آنجناب به عنوان نماینده در مجلس شورای اسلامی و با توجه به جایگاه مجلس شورای اسلامی که می‌بایست در رأس امور بوده و تأثیر گذاری شایسته ای در اداره کشور داشته باشد نکاتی برخاسته از تجربه یک دوره نمایندگی را حسب وظیفه تقدیم می‌نمایم. امید است به عنوان نکات ابتدایی مورد استفاده عزیزانی که برای اولین بار وارد مجلس می‌شوند قرار گیرد:
چند نکته کلی:
بنظر اینجانب یکی از اموری که مسئولیت نمایندگان را سنگین‌تر می‌کند سوگند موضوع ماده 67 قانون اساسی است. در واقع اگر همه به این سوگند به کلام ا... مجید پایبند و در گفته‌ها، نوشته‌ها و اظهارنظرها به امانت داری، تقوی، رعایت قانون اساسی و حقوق مردم ملتزم باشند بسیاری از مشکلات کاهش پیدا خواهد کرد.
مجلس عمدتاً جای کار گروهی است لذا لازم است زمینه های فکری همکاران را بشناسید و هم دیگران با شما آشنا شوند. ضمناً اگر می‌خواهید مورد اعتماد دیگران باشید تا به مطالبتان توجه کنند درست، دقیق و سنجیده سخن بگویید. تجربه نشان داده دوستانی که زیاد صحبت می‌کنند چندان مورد اقبال قرار نمی‌گیرند (کم گویی و گزیده گویی...)
قانون اساسی و آئین نامه داخلی مجلس پایه‌ای ترین قانون‌هایی است که لازم است نمایندگان محترم نسبت به آن اشراف داشته باشند. این موضوع آنقدر مهم است که مذاکرات مجلس بخاطر آن (شنیدن اخطار و تذکر) قطع می‌شود. عدم تسلط یک نماینده به این دو قانون به شدت موجب پائین آمدن کارایی وی خواهد شد.
همانگونه که استحضار دارید وظیفه اصلی نمایندگان «قانون گذاری» و «نظارت» است. پیگیری درخواست‌های مردمی هم عرفاً به دوش نمایندگان قرار گرفته با توجه به پاسخگویی در محضر الهی و همه آحاد ملت لازم است فرصت‌ها و ظرفیت‌های کاری خود را بنحوی تقسیم کنید که وظایف اصلی شما تحت‌الشعاع قرار نگیرد.
در جریان کار مجلس همکارانی به عنوان عضو هیأت رئیسه مجلس، کمیسیون‌ها و اعضای ناظر در شوراها و مجامع انتخاب می‌شوند. متأسفانه بعضاً مشاهده می‌شود همکارانی خود را برای این مسئولیت‌ها کاندیدا می‌نمایند در حالیکه افراد شایسته‌تری نسبت به آنها وجود دارند و یا بعد از قبول مسئولیت و انتخاب، وقت کافی برای مسئولیتی که پذیرفته‌اند منظور نمی‌نمایند. این مسئله می‌تواند به جایگاه مجلس ضربه بزند. لذا ضمن درخواست توجه به این موضوع مهم امید است شما هم همکاری و تلاش نمایید که منتخبین مجلس از بهترین‌ها و کار آمدترین نمایندگان باشند.
یکی از اولین کارهای نمایندگان انتخاب کمیسیون است. در این زمینه ضمن مشورت‌های لازم پیشنهاد می‌شود کمیسیونی انتخاب نمایید که بیشترین اثر بخشی را در آن داشته باشید.
تأثیر گذاری یک نماینده در حوزه قانون گذاری منوط به صرف وقت، مطالعه طرحها و لوایح، مطالعه گزارش‌های مربوط، بویژه گزارش‌های مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، بحث با دست اندرکاران مربوطه و ذینفعان و مشورت در مجلس است.
تأثیر گذاری در حوزه قانون گذاری از ارائه پیشنهاد در مورد هر طرح یا لایحه در موعد مقرر و دفاع در کمیسیون مربوطه و بعد در صحن شروع به جلب آرای دیگران و نهایتاً رای گیری خود نماینده ختم می‌شود. تنها نمایندگانی که فرصت کافی برای مطالعه پیرامون طرحها و لوایح و بحث در کمیسیون‌ها منظور می‌نمایند در این حوزه موفق هستند و بعضی از دوستان هم متأسفانه در دقیقه 90 و با نگاه به جو مجلس رای می‌دهند. البته بدیهی است با توجه به گستردگی موضوعات مورد بحث در مجلس اینکه یک نماینده در همه زمینه‌های بخواهد و بتواند مشارکت فعال داشته باشد انتظار بجایی نیست.
انتخاب مسئول دفتر:
یکی از موضوعات مهمی که در کار یک نماینده تأثیر فراوانی دارد داشتن مسئول دفتر توانا و شایسته است. متأسفانه مجلس فقط 2 نفر سهمیه (یا حقوق معادل) برای همکاران و یا همراهان شما منظور می‌نماید. اگر در شرایطی هستید که قید راننده و محافظ را بزنید پیشنهاد می‌شود مسئول دفتر شما در تهران کسی باشد که بتواند در مسایل کلان کشوری به شما کمک نماید. گزارش‌ها را آماده کند، جمع آوری اطلاعات نماید و مقدمات جلسات و مذاکرات شما را با مسئولان فراهم نماید.
مسئول دفتر شما در مرکز حوزه انتخابیه نیز باید فردی در سطح فرماندار باشد تا ضمن توانایی شنیدن صحبت‌های مردم و دریافت نامه‌های آنها و با اشراف نسبی به حوزه عملکرد ادارات حتی‌المقدور کار آنها را راه بیندازد و گزارش‌های لازم را به شما بدهد. (البته این همکار باید از انجام ساده اداری، رانندگی دوره ابایی نداشته باشد.)
بدیهی است تنظیم برنامه های شما، اطلاع رسانی مناسب و مستمر از رویدادها و همراهی در برنامه‌ها نیز از وظایف این همکاران خواهد بود.
نطق ها:
نطق، شناسنامه فکری نمایندگان است. هرچند در هنگام ایراد نطق‌ها بقیه غالباً به کارهای دیگر مشغولند معهذا نطق چه در داخل مجلس و چه در جامعه بیانگر هویت شما، آرمان‌ها، خواسته‌ها و اولویت‌های مورد نظر شماست. شما در هر دوره 3 تا 4 وقت صحبت 7 دقیقه‌ای و هر 2-3 ماه یکبار به قید قرعه می‌توانید فرصت نطق 5 دقیقه‌ای داشته باشید. نطق‌های موفق تأثیرگذاری‌های مناسبی در سطح جامعه دارد و برآیند نطق‌ها تاحدودی سطح و طراز مجلس را در برخورد با مسایل کشور ترسیم می‌کند.
تذکرات:
نمایندگان حسب ماده 192 آئین‌نامه می‌توانند به رئیس جمهور و وزرا تذکر دهند. لازم است نمایندگان توجه داشته باشند که موضوعات مورد تذکر باید مهم و در حدی باشد که در رسانه‌ها منعکس شود. دادن تذکر بیش از حد و یا معطوف به موارد غیر مهم و جزئی جایگاه نماینده و مجلس را سست می‌کند.
سوال از وزرا:
سوال از رئیس جمهور و وزرا براساس اصل 88 قانون اساسی و ماده 193 آئین‌نامه انجام می‌شود. در این ابزار نظارتی مهم مجلس و نمایندگان، باید هدف اصلاح امور و تلاش برای قرار دادن فعالیت دستگاه‌های اداری در مجرای قانونی و یا مانع از معطل بودن بعضی قوانین باشد. شایسته است نمایندگان محترم پس از بررسی‌های لازم در موضوع مورد نظر و نتیجه نگرفتن از مکاتبات و تذکرات از ابزار سوال استفاده نمایند.
موضوع مورد سوال باید بگونه ای باشد که در طی روال قانونی موجب توجه وزیر مربوطه گردد و در صورت طرح سوال در صحن، جامعه حس خوبی از طرح سوال و ایفای نقش نظارتی مجلس داشته باشد.
مصاحبه‌ها:
با توجه به جایگاه نمایندگان مجلس، رسانه‌های گروهی متعددی خواستار مصاحبه با آنها هستند. ضمن یادآوری این موضوع که لازم است مطالب مطرح شده از سوی نمایندگان محترم کارشناسی و دقیق باشد به استحضار می‌رساند که مصاحبه‌ها ضمن آنکه می‌تواند تأثیر گذاری خود را در سطح جامعه داشته باشد بعضاً از پاره‌ای حاشیه‌ها هم بدور نیست چون: تعداد خبرنگاران خبره‌ای که مطالب شما را دقیقاً متوجه بشوند زیاد نیست. بعضی از آنها آگاهانه و یا ناخودآگاه با زاویه ذهنی خود مطالب شما را منعکس می‌کنند که این می‌تواند مسئله ساز باشد.
لذا در پذیرش مصاحبه خوبست به این نکته توجه داشته و احیاناً تاکیدهای لازم را در دقت در تنظیم خبر و انتخاب تیتر داشته باشید. البته می‌توانید در موارد مهم بخواهید که متن خبر را به تائید شما برسانند.
کمیسیون‌ها:
همانگونه که عرض شد کمیسیون‌ها بیانگر حوزه تخصصی یک نماینده است هر چند طبعاً ممکن است که حوزه فعالیت یک نماینده به چند کمیسیون و یا فراکسیون هم تسری پیدا کند. حضور افراد متخصص و همفکر در کمیسیون‌ها و انتخاب هیأت رئیسه توانا و شایسته می تواند نقش تعیین کننده‌ای درعملکرد کمیسیون و طبعاً تأثیر گذاری قابل ملاحظه ای در عملکرد وزارتخانه‌های ذیربط نیز داشته باشد.
فراکسیون‌ها:
فراکسیون‌ها بمنظور گردهم آمدن و همفکری نمایندگانی که مایلند در موضوعات خاص فعالیت بیشتری داشته باشند شکل می‌گیرد. متأسفانه فراکسیون‌ها غالباً چندان فعال نیستند و از فعالیت هیأت رئیسه فراکسیون فراتر نمی‌رود.
در اینجا مجدداً اهمیت کارگروهی در مجلس را مورد تاکید قرار داده ضرورت شناخت نسبتاً دقیق سایر نمایندگان (تحصیلات، تجربه و دیدگاه‌ها و علائق) را برای شکل گیری گروه‌های کاری، فراکسیون‌ها یاد آوری می‌شوم.
گروه‌های دوستی پارلمانی:
گروه‌های دوستی پارلمانی بمنظور گسترش روابط مجالس کشورهاست. ولی متأسفانه در حال حاضر گروه‌های دوستی فعالیت چندانی ندارند و معمولاً روابط پارلمانی در حد هیأت رئیسه مجلس و کمیسیون امنیت ملی و نهایتاً رئیس گروه دوستی فراتر نمی ورد.
در این دوره اینجانب در این زمینه تذاکرات و مکاتبات متعددی داشتم ولی متأسفانه چندان موثر واقع نشد. امید است با تلاش آن عزیز از ظرفیت گروه‌های دوستی استفاده شایسته‌ای بشود.
فعالیت در حوزه انتخابیه:
در فضای فعلی و متأثر از آرایی که مردم در انتخاب می‌دهند متأسفانه اکثر نمایندگان مجبور به پیگیری خواسته و شکایات مردم هستند بنحوی که بیشتر انرژی آنها در این حوزه و صرف مسایل کوچک و بزرگ می‌شود. حضور در میان مردم و شنیدن حرف‌های آنها یک فرصت مغتنم و ارزشمند است. زیرا نماینده را با مشکلات روزمره آنها (گستردگی و فراوانی آن) آشنا می‌کند. مطالبی که در این برنامه‌ها مطرح می‌شود باید منشاء مکاتبات، تذکرات و سوال‌ها باشد و به سنجش عملکرد دستگاه‌های اجرایی منجر شود و یا حتی به اصلاح قوانین بینجامد. ولی نکته ظریف اینست که یک نماینده در این بخش غرق نشود و نپذیرد که کار استاندار، فرماندار و یا ادارات را مستقیماً خود به گردن بگیرد.
همانگونه که عرض شد یک مسئول دفتر توانا در حوزه انتخابیه نقش تعیین کننده‌ای در جلوگیری از درگیر شدن یک نماینده در مسایل و پیگیری‌های جزئی خواهد داشت.
شایان ذکر است شما می‌توانید 2 نفر را بعنوان مسئول دفتر (یا همراه) از سایر ادارات بصورت مأمور بخدمت به مجلس استفاده کنید و یا با دریافت تقریبی معادل حقوق آنها از نیروهای آزاد و یا بازنشسته استفاده نمایید. ضمناً همه ماهه و هراز چند یکبار مبالغی بابت هزینه‌های دفتر و انجام وظایف نمایندگی در اختیار شما قرار می‌گیرد.
توجه به ارزش امضا:
در طول کار مجلس موارد زیادی پیش می‌آید که دیگران از شما طلب امضای طرح یا نامه‌ای جمعی ارسال می‌گردد می‌نمایند هرچند مخصوصاً بخاطر ضرورت تعامل با دوستان نماینده شاید سخت باشد ولی توصیه می‌شود در این موارد امضاء خود را که معرف شخصیت شماست تحت‌الشعاع رودربایستی قرار ندهید و صرفاً در صورت اطمینان از درستی مطلب و یا اعتماد کامل به پیشنهاد دهندگان نامه‌ای را امضاء نمایید.
ارتباط با رابطین پارلمانی وزارتخانه ها:
در طول کار مجلس معاونان، مدیران کل امور مجلس و رابطان (کارشناسان) وزارتخانه ها و سازمان‌ها در مجلس و کمیسیون حضور مستمر دارند تا مسایل شما را به وزارتخانه منتقل نمایند. ارتباط مناسب و تبادل نظر با آنها در پیگیری مسائل نقش بسیار مهمی دارد.
لازم به ذکر است که این متن علاوه بر ارائه به رسانه ها بصورت مشروح و کتبی به هنگام شروع کار مجلس نهم در اختیار تمام نمایندگان قرار خواهد گرفت.
- نویسنده : یزد فردا
- منبع خبر : خبرگزاری فردا
جمعه 10,مه,2024