یزدفردا "علی اکبر شریفی مهرجردی:امروزه بحث هویت و تاریخ، بسیار مهم و احساس ضرورت به گذشته فرهنگی، بسیار مشهود است. در مورد هنر دوره قاجار، می توان مطالعات فرهنگی- تاریخی، بسترها و پیشینه های هنر قاجار، سیاست های فرهنگی دربار ، تاثیر تحولات اجتماعی، سیاسی و دینی، سنت و مدرنیته ، تاریخ، فرهنگ و هنر این دوره، را مورد بررسی قرارداد. بسیاری انقراض قاجاریه و آغاز دوره پهلوی را نقطه عطفی در تاریخ ایران می دانند. به باور آنها، اندیشه تجدد طلبی رضا شاه و منش افتدارگرایانه اش در پیاده سازی آن اندیشه ها، تغییراتی بنیادین در سیاست و اجتماع ایران به وجود آورد. اما در سوی دیگر، گروهی بر این باورند که تحولات ایران در عصر پهلوی ریشه در تغییرات دوران قاجار داشته و پدیده نوظهوری نبوده است.
در این تعبیر، همانا بازیگران اصلی دوره قاجاریه بودند که پس از انقراض این سلسله، پایه های حکومت پهلوی را تشکیل دادند. آنچه امروز به نام کشور ایران شناخته می شود، بیش و کم محصول نهایی تحولاتی است که در دوران قاجار در مرزهای این سرزمین رخ داد. این آقا محمد خان قاجار بود که پس از چیرگی بر بیشتر نقاط ایران، ده تهران واقع در کوهپایه جنوبی رشته کوه البرز را به پایتختی برگزید. مواجهه ایران با تمدن غرب در دوران قاجار، میراث دوگانه ای برای ایرانیان برجای گذاشت. از یک سو، تمایل شاهان قاجار به پیاده کردن الگوهای غربی به ویژه پس از سفر ناصرالدین شاه به اروپا راه ورود دستاوردهای انقلاب صنعتی را به ایران هموار می کرد. علاوه بر این، اشتیاق قاجاریان برای اعزام دانش آموز به اروپا، موج جدیدی به راه انداخت که در بازگشت اندیشه تجددطلبی را به همراه می آورد.
 اما از سوی دیگر، روی خوش شاهان قجر به مظاهر دنیای غرب وابستگی روزافزون ایران را نیز در پی داشت. در دوران صد و سی ساله حکمرانی قاجاریان، روابط علمای شیعه و شاهان فراز و فرود بسیاری داشت؛ با این همه عصر قاجار را می توان عصر احیای روحانیت و تثبیت نهاد مرجعیت شیعه دانست.

عصر قاجار عصر ورود بسیاری از مظاهر و دستاوردهای دنیای غرب به ایران بود. اشتیاق شاهان قاجار به جلوه های "فرنگ" و تلاش اصلاح گرانی چون میرزا تقی خان امیرکبیر، روند آشنایی ایرانیان با فن آوری های آن روز را سرعتی دو چندان می بخشید. اگر علاقه وافر ناصرالدین شاه به ثبت تصاویر، هنر عکاسی را برای اولین بار به ایران آورد؛ شوق مظفرالدین شاه به تصویر متحرک، سینما را در ایران پایه ریزی کرد.
 از سوی دیگر، در دوران ناصرالدین شاه بود که به دستور امیرکبیر "وقایع اتفاقیه"، اولین روزنامه ایرانی، منتشر شد؛ سنگ بنای دانش جدید در "دارالفنون" نهاده شد و کارخانه ضرب سکه و قالب گیری در تهران دایر گردید. از دیدگاه سیاسی، شاید کمتر تحولی در تاریخ دو سه قرن گذشته ایران به اهمیت جنبش مشروطه شکل گرفته باشد.
 اندیشه تجددطلبی نخبگان اعم از مذهبی و غیرمذهبی در کنار موج مردمان خسته از استبداد ایران، مظفرالدین شاه قاجار را وادار کرد تا در تابستان ۱۲۸۵شمسی فرمان مشروطیت سلطنت را صادر کند.
 از این فرمان و از جنبش مشروطه در نگاه کلی تر، آثار بسیاری در جامعه و سیاست ایران به جا مانده است. مفاهیمی چون "قانون اساسی" و "عدالتخانه" برای اولین بار در دوران قاجار به ادبیات سیاسی ایران وارد شد. تاسیس مجلس تحول اساسی دیگری بود؛ اگرچه که این نهاد سیاسی در دوره های مختلف تاریخی ایران با چالش های فراوانی روبه رو شد و شاید به ندرت جایگاه واقعی خود را در معادلات قدرت به دست آورد.

تحولات مختلف فرهنگی و اجتماعی دوره‌ی قاجار، باعث ایجاد بستر جدیدی در عرصه‌ی هنر ایران شد. این هنر در عصری ظهور و توسعه یافت که نه تنها کشورمان ایران، بلکه عمده کشورهای دیگر جهان نیز دستخوش موج عظیمی از تحولات اجتماعی، سیاسی، اقتصادی، صنعتی، فرهنگی و هنری شدند. شاید به همین دلیل است که فرهنگستان هنر نیز در تدارک برگزاری همایش بزرگ هنر دوره قاجار در پاییز امسال می باشد.
در 25 خرداد ماه 1389 شاهد افتتاح سومین نمایشگاه گروه " فصل" در محل انجمن هنرهای تجسمی یزد بودیم.
به جرات می توان گفت گروه هنری " فصل " یکی از فعال ترین گروه های هنری در زمینه هنرهای تجسمی در یزد می باشد. نمایشگاه حاضر با عنوان "قاجار" ، سومین فعالیت نمایشگاهی گروه فصل است که بعد از نمایشگاههایی با عناوین "پرواز و " پرتره " در سال 1388 برپا شده است. این هنرمندان با ایده ها و توان بسیار تلاش دارند تا مجموعه فعالیتهای نمایشگاهی و منسجمی را در جهت معرفی توان هنرمندان جوان استان یزد در زمینه هنر های تجسمی را به نمایش بگذارند.
اسامی هنرمندان شرکت کننده در این نمایشگاه عبارتند از:
  • جاوید احمدیه،
  • لیلا حفیظی،
  •  کیهان حقیقی،
  •  حمید حمایتیان،
  • مینا خداپرست،
  •  مهرشاد خسروی،
  •  علی روهنده،
  •  سینا سعادت،
  •  میلاد شریفی زاد،
  • هستی طباطبایی،
  •  ابوالفضل عبدی،
  • سید جلال الدین عابدی،
  •  مرضیه عمادی،
  • سعید فرهمند،
  • فاطمه قهرمانی،
  •  فاطمه کافیان،
  •  زهرا گلرسان،
  •  محمد مهدی میثمی،
  • محمد مظفری زاده یزدی،
  • میثم هادیان،
  •  تینا افضلیان،
  • صابر خسروی،
  •  الهه دهقانی،
  •  ابوالفضل رفیعی،
  •  محمد حامد صالحی زاده،
  • حسین کهفی
  • و نسرین ملک ثابت
 می باشند.
اینک پس از گذشت سه دهه از راه اندازی مراکز آموزشی در زمینه هنر های تجسمی و پرورش استعدادهای بالقوه در این زمینه می توان ناظر نمایشگاههایی جدی و حرفه ای از هنرمندان جوان این دیار بود. هنرمندان توانمندی که تلاش ارزشمند آنها مایه مباهات هنرهای تجسمی معاصر در یزد می باشد.

یزدفردا

  • نویسنده : یزد فردا
  • منبع خبر : خبرگزاری فردا