یزد فردا : مهدکودکها طی دو دهه اخیر جایگاه خود را به خوبی در میان مردم پیدا کرده‌اند اما هم این مراکز و هم والدین هنوز به عملکرد یکدیگر نقدهایی دارند که کم‌وبیش وارد است و نیاز به آسیب‌شناسی دارد.


خبرگزاری مهر ـ گروه استان‌ها: سابقه راه‌اندازی مهدکودک در ایران به دهه ۳۰ باز می‌گردد و آن زمان شاید کسی فکر نمی‌کرد که مهدکودک‌ها امروز به این شکل گسترده و فراگیر شوند.
صرف‌نظر از دوران قبل از پیروزی انقلاب اسلامی، این مراکز در دهه‌های ۶۰ و ۷۰ چندان مورد توجه خانواده‌ها نبودند و فرستادن کودک به مهدکودک یا همان کودکستان‌های آن دوران، نوعی کلاس اجتماعی محسوب می‌شد که اغلب زنان شاغل آن زمان از آن بهره‌مند بودند.
با تغییر شرایط زندگی و افزایش آمار زنان شاغل از یک‌سو و تک‌فرزندی شدن خانواده‌ها یا فاصله زیاد سنی بین فرزندان، مهدکودک‌ها به تدریج رونق گرفتند تا جایی که امروز حتی مهدکودک‌ها در روستاها نیز رونق بسیار خوبی دارند.
مهدکودک‌ها از جمله مراکزی هستند که گرچه در مقطعی از آموزش و پرورش نیز مجوز فعالیت دریافت می‌کردند اما اکنون تقریبا همه مهدها زیر پوشش سازمان بهزیستی هستند و در حال حاضر بیش از ۱۶ هزار مهدکودک در سراسر کشور فعال است.
این روزها به نظر می‌رسد فضای کار در بین مهدکودک‌ها رقابتی شده و هرکدام برای جذب خانواده‌ها در تلاش برای تبلیغاتی هستند که البته برخی از آنها ناخودآگاه برای آنها ضدتبلیغ شده است.
این روزها به نظر می‌رسد فضای کار در بین مهدکودک‌ها رقابتی شده و هرکدام برای جذب خانواده‌ها در تلاش برای تبلیغاتی هستند که البته برخی از آنها ناخودآگاه برای آنها ضدتبلیغ شده است.
یکی از مواردی که همواره بین مسئولان مهدکودک‌ها و والدین کودکان مورد بحث و حتی گاهی جدل است، نحوه خدمت‌رسانی برخی مربیان مهدکودک‌ها است و برخی والدین حتی تلاش برای رسانه‌ای کردن برخی اقدامات و تخلفات در این مراکز را دارند زیرا بر این باورند که مسئولان امر در بهزیستی یا دیگر مراکز ارائه دهنده مجوز به مهدها، زیر بار قبول این تخلفات نمی‌روند.
یکی از مراجعان به مهدکودک‌ها در تماس با خبرنگار مهر در یزد درباره برخی اتفاقات در مهدکودک‌های یزد اظهار داشت: به دلیل حساسیتی که همسرم به نحوه نگهداری از دو فرزند یک و چهار ساله‌ام دارد و از آنجا که در یکی از ادارات یزد شاغل هستم، در طول یک سال گذشته سه مهدکودک را امتحان کرده‌ام و کودکانم را از ساعت هفت صبح تا سه بعدازظهر به آنها سپرده‌ام.

کمبود مربی متخصص در مهدکودک‌های یزد
مرضیه دهقانی‌زاده افزود: متاسفانه کمبود مربی در مهدکودک‌ها و استخدام مربیان فاقد تخصص در این مراکز، گاه لطمات جدی به بچه‌ها وارد می‌کند که از نگاه مدیران مهدها چندان حائز اهمیت نیست.
وی بیان کرد: کودک چهار ساله‌ام به شدت پرخاشگر شده و تقریبا هر روز با بی‌میلی و گریه و دردسر حاضر به ماندن در مهدکودک می‌شود در حالی که در این تایم عادت به دوری از من و پدرش را دارد و پیش از این نزد مادر همسرم می‌ماند اما با بیماری ایشان، ناچار به فرستادن او به مهدکودک شدیم.
دهقانی‌زاده عنوان کرد: برخی مربیان بچه‌ها را خسته و دلزده می‌کنند و هیچ چیز جدیدی برای ارائه به آنها ندارند و به جای بازی و سرگرمی مدام در تلاش برای آموزش به بچه‌ها هستند، آموزش‌هایی که کودک ناخودآگاه در دوره پیش‌دبستانی خواهد گذراند.
وی افزود: اسباب بازی‌های مهدها فرسوده و آلوده و بی‌کیفیت است و اسباب بازی‌هایی که خودم برای فرزندم تهیه کرده‌ام نیز به سرعت در مهد یا گم شده یا فاقد استفاده شده است.

خلاقیتی برای جذب کودکان به مهدها در بین مربیان وجود ندارد
دهقانی‌زاده بیان کرد: متاسفانه به تغذیه بچه‌ها نیز توجهی نمی‌شود و در مجموع در یک فضای بسته مدام در حال ساکت کردن بچه‌ها هستند و در کمتر مهدکودکی، خلاقیتی برای جذب بچه‌ها دیده‌ام.
وی با اشاره به اینکه بارها شنیده‌ام که به کودکان شیرخوار نیز در برخی مهدکودک‌ها داروهای خواب‌آور خورانده می‌شود، افزود: گرچه از این بابت اطمینانی ندارم اما دائم نگرانم و من هم گاهی متوجه خواب غیرعادی و بیش از حد کودک یک ساله‌ام می‌شوم.
دهقانی‌زاده بیان کرد: کودکان ما مهمترین سرمایه زندگی ما هستند و انتظار داریم افراد متعهد، متخصص و دلسوز برای مربیگری و مدیریت مهدها انتخاب شوند و امیدواریم بهزیستی به این مورد با توجه بیشتری رسیدگی کند و برای ستاره دادن به مهدها، نظرات والدین را نیز مورد بررسی قرار دهد.
گرچه برخی ادعاها در مورد رویدادهایی که در مهدکودک‌ها رخ می‌دهد، هرگز قابل اثبات نیست اما این نکات به ویژه خوراندن داروهای خواب‌آور به کودکان از مواردی است که بارها و بارها توسط برخی والدین مطرح شده زیرا با شناختی که از فرزندان خود دارند، متوجه غیرعادی بودن خواب آنها هستند.


از سوی دیگر مهدکودک‌ها نیز با مشکلاتی دست و پنجه نرم می‌کنند که شاید بتوان آنها را نیز محق دانست اما در هر حال این مشکلات نباید سبب انجام برخی اقدامات شود.
شهریه‌های کم، میزان پذیرش محدود، کمبود مربیان متخصص، وجود والدین و کودکانی با سلایق متعدد و درخواست‌های خارج از توان مهدها و ... از جمله مواردی بود که مدیران تعداد زیادی از مهدکودک‌ها به آنها اشاره کردند.
مدیرکل بهزیستی استان یزد نیز در مورد مهدکودک‌ها به خبرنگار مهر گفت: وضعیت اقتصادی مهدکودک‌ها خوب نیست زیرا حیات اقتصادی مهدها با شهریه‌ای تامین می‌شود که بر اساس تعرفه تعیین شده از والدین دریافت می‌شود.

جلیل عفتی با اشاره به اینکه بالاترین شهریه مربوط به مهدهای سه ستاره است، اظهار داشت: در این مهدکودک‌ها شهریه‌ای که دریافت می‌شود، حداکثر ۱۸۰ هزار تومان است.
وی ادامه داد: با توجه به اینکه حداکثر آمار پذیرش برای هر مهدکودک ۶۰ نفر است، با یک حساب سرانگشتی می‌توان به این نتیجه رسید که مهدها توان ارائه خدمات بهتر ندارند.
عفتی افزود: یک مهدکودک با حداکثر ۶۰ کودک، حداقل به پنج نیرو نیاز دارد که اگر هزینه‌هایی نظیر اجاره فضا، آب، برق، گاز و ... را در نظر بگیریم، خواهیم دید ارائه بسیاری از خدمات امکان‌پذیر نیست ضمن اینکه در همه مواقع همه ظرفیت تکمیل نمی‌شود و همه رده‌های سنی نیز حداکثر شهریه را پرداخت نمی‌کنند.

دولت به مهدکودک‌ها یارانه پرداخت کند
مدیرکل بهزیستی استان یزد با اشاره به اینکه به نظر من مهدکودک‌ها فضاهای بسیار مهمی برای تربیت کودکان به عنوان سرمایه‌های ما هستند، گفت: دولت باید به مهدها یارانه پرداخت کند تا امکان جذب مربیان تحصیلکرده و متخصص، فضاهای مناسب‌تر برای بازی کودکان و ... فراهم شود.
وی افزود: کودکان نیاز به بازی دارند اما در خانه‌های امروز امکان بازی برای کودکان فراهم نیست از سوی دیگر فرزندان ما تنها هستند و همبازی ندارند بنابراین مهدکودک‌ها بهترین مکان برای رشد و تربیت کودکان هستند.

مهدها محیط بازی و سرگرمی هستند نه فضای آموزش‌های جدی
عفتی تاکید کرد: مهدها باید محیط تربیت و بازی امنی برای کودکان باشند و شرایط به نحوی باشد که همه کودکان ما بتوانند از خدمات این مراکز استفاده کنند.
یکی دیگر از مواردی که در مهدکودک‌ها به موضوعی بسیار نگران‌کننده تبدیل شده است، بحث آموزش‌های جدی در این مراکز است.
یکی از تبلیغاتی که این روزها از مهدکودک‌های یزد بسیار مشاهده می‌شود، شعاری است که می‌گوید کودک شما را برای ورود به مدرسه‌های خاص مثل استعدادهای درخشان، نمونه مردمی و ... آماده می‌کنیم یا بنری از کودکان راه یافته به این مدارس که به عنوان یک افتخار بزرگ بر سر در مهدها نصب شده است.
شاید همین موضوع سبب شده بسیاری از کودکان هیچ اشتیاقی به حضور در مهدکودک نداشته باشند زیرا مهدکودک محیط بازی با همسالان و سرگرمی است نه محیط آموزش اما در این مهدکودک‌ها، کودکان را به نحوی پرورش می‌دهند که اطلاعات یک دانش آموز کلاس اولی و گاهی فراتر از آن را نیز دارد.

مافیای مباحث آموزشی وارد مهدکودکها شده است
مدیرکل بهزیستی استان یزد در این مورد نیز ابراز نگرانی کرد و اظهار داشت: معتقدم بحث آموزش در مهدها، مافیا دارد و عده‌ای تلاش می‌کنند تا خانواده‌ها را به سمت آموزش کودکان خردسال خود ترغیب کنند.
جلیل عفتی تصریح کرد: خانواده‌ها به هیچ وجه نباید تابع این اهداف و امیال باشند و توجه کنند که مهدکودک محیط بازی و نشاط است نه محیط آموزش.
به نظر می‌رسد همان شیوه‌هایی که برای جذب دبیرستانی‌ها به مؤسسات آزاد و کلاس‌های کنکور استفاده می‌شود، این روزها در مهدکودک‌ها نیز به کار گرفته می‌شود و برخی از آنها در باسواد کردن کودکان سه تا پنج ساله از یکدیگر پیشی می‌گیرند و متاسفانه خانواده‌ها نیز این رویکرد را مثبت دانسته و از این مهدها استقبال می‌کنند.

آموزش‌هایی که افت تحصیلی در سنین بالاتر را به دنبال دارد
این تبلیغات خانواده‌های دیگر را از سایر مهدها نیز متوقع کرده در حالی که به طور قطع این شیوه، آسیبی جدی برای کودکان به شمار می‌رود که نخستین آسیب آن، افت شدید تحصیلی در پایه اول دبستان است زیرا کارشناسان بر این باورند، کودکی که در سنین پایین خواندن و نوشتن را فرا گرفته، در کلاس درس هم خود را برتر از دیگر دانش‌آموزان و بی‌نیاز از این آموزش‌ها می‌داند و هم حوصله فراگیری دوباره مطالبی که قبلا آموزش دیده را ندارد.

این امر فضای نامتوازن در کلاس‌های درس ایجاد می‌کند و همه دانش‌آموزان از وجود چنین فضایی آسیب می‌بینند.

  • نویسنده : یزد فردا
  • منبع خبر : خبرگزاری فردا