یزد فردا: «حسین مسرّت» یکی از نادره مردان روزگار ایران را دکتر «علیاکبر سیاسی» خواند و گفت: «علی اکبر سیاسی» را که با عنوان بنیانگذار دانشگاه تهران میشناسند، در سال ۱۲۷۳ یا ۱۲۷۴ هجری شمسی در تهران به دنیا آمد ولی از یزدی تبارانی بود که پدرش به تهران کوچ کرده بود.
وی افزود: سیاسی تحصیلات ابتدایی و متوسّطه را در تهران و در مدارس خرد و سلطانی گذراند و پس از فراغت از تحصیل به سال ۱۲۹۶ هجری شمسی معلّم دارالفنون شد که یکی از مدارس بسیار معتبر دوران احمدشاه قاجار بود.
به گفته مسرت، سیاسی در آزمون اعزام دانشجویان به خارج شرکت کرد و موفق شد و بدون درنگ راهی اروپا شد. با پیش آمدن جنگ جهانگیر، نخست به ناچار به تهران برگشت و دوباره در سال ۱۳۰۶ هجری شمسی راهی فرانسه شد و سرانجام توانست از دانشگاه سوربن پاریس، درجۀ عالی دکترا را بگیرد.
وی با بیان این که موضوع پایاننامهی سیاسی «ایران در برخورد با غرب» بود که به دلیل محتوای خوب در همان پاریس چاپ شد و جایزهی فرهنگستان فرانسه را هم دریافت کرد، ادامه داد: دکتر سیاسی در سال ۱۳۱۰ هجری شمسی به ایران بازگشت و استاد آموزشگاه دارالفنون، نظام و علوم سیاسی شد. نخست زبان فرانسه و آنگاه روانشناسی را تدریس کرد به طوری که وی را نخستین پایهگذار علم روانشناسی در ایران به شیوهی علمی و امروزی میدانند.
این پژوهشگر فرهنگی استان یزد عنوان کرد: دکتر سیاسی در سال ۱۳۱۲ هجری شمسی به ریاست تعلیمات عالیه منصوب شد و پس از بنیانگذاری دانشگاه تهران که به همّت دکتر سیاسی و چند نفر دیگر انجام شد، رشتهی روانشناسی را در آنجا راهاندازی کرد و به استادی دانشکدههای حقوق و علوم سیاسی و دانشکدهی ادبیات دانشگاه تهران رسید و پس از آن ریاست انجمن روانشناسان ایران و مؤسّسۀ روانشناسی دانشگاه تهران را برعهده گرفت.
وی ادامه داد: سیاسی در مرداد سال ۱۳۲۱ به وزارت فرهنگ آمد و بزرگترین خدمتش در دوره وزارت، گذراندن قانون تعلیمات اجباری از مجلس سیزدهم بود. وی دانشکدهی معقول و منقول را هم که تعطیل شده بود، دوباره دایر کرد و دانشگاه را از وزارت فرهنگ جدا و مستقل کرد.
مسرت خاطرنشان کرد: دکتر سیاسی در سال ۱۳۲۲ در اعتراض به امور جاری، نامهی تندی به نخست وزیر وقت نوشت و از مقام وزارت استعفا کرد و در انتخابات دورهی چهاردهم مجلس شورای ملّی جزو ۱۲ نفر نخست بود ولی ایشان به دلیل همان نامه و اعتراض از وکالت محروم شد.
به گفته وی، دکتر سیاسی پس از استقلال دانشگاه تهران به مدت ۱۲ سال از ۱۳۲۱ تا ۱۳۳۳ هجری شمسی به ریاست دانشگاه تهران نه انتصاب بلکه انتخاب شد و این بسیار مهم بود که استادان دانشگاه تهران وی را به ریاست دانشگاه تهران انتخاب کردند. در سال ۱۳۳۳ با یک نیرنگی، قانونی را به تصویب رسانده و وی را از کار برکنار کردند و پس از آن دیگر ریاست دانشگاه تهران، انتصابی شد.
مسرت اضافه کرد: وی موفق شد در دوران ریاست خود انتشارات دانشگاه تهران را بنیانگذاری کند و کتابهای زیادی به پشت کار و پیگیری خود چاپ کرد. مجلهی دانشکدهی ادبیات علوم انسانی هم در آن دوران پا گرفت. ریاست انجمن ایرانی فلسفه و علوم انسانی وابسته به یونسکو، ریاست دانشکدهی ادبیات و علوم انسانی و ریاست دانشسرای عالی تهران از دیگر مشاغل او بود.
این پژوهشگر یزدی با بیان این که سیاسی از معدود استادانی بود که در تمام طول دورهی تدریس در دانشگاه تهران نظمی به دانشگاه داده بود، اظهار کرد: آثار زیادی از استاد سیاسی چاپ شده که برخی از آنها تا ۳۰ بار تجدید چاپ شده است که از آن جمله «اصول روانشناسی»،«دو ماه در پاریس»، «روانشناسی پرورشی»، «روانشناسی جنایی»، «علم و اخلاق»، «علم و نفس»، «فلسفه و منطق»، «مبانی روانکاوی»، «منطق و فلسفه» و «نظر عرفانی ابن سینا در حصول معرفت» است.
مسرت با اعلام این که خوشبختانه کتابخانهی شخصی ارزشمند دکتر سیاسی به همّت فرزندش دکتر «فریدون سیاسی» و پیگیری استاد «ایرج افشار» به کتابخانهی مرکزی دانشگاه یزد اهدا شد، در پایان یادآور شد: دکتر سیاسی ۱۰ سال پایان عمر خود را در اروپا و آمریکا زندگی کرد و سرانجام در ۹۶ سالگی در چهارم خردادماه ۱۳۶۹ به سرای جاوید شتافت.
منبع: ایسنا