جام جهاني فوتبال در روسيه بهانه اي بود تا پس از 37 سال تابوي بزرگ حضور زنان در ورزشگاهها  شكسته شود و اينبار خانواده ها در كنار هم لذت ديدن يك فوتبال ناب را در ورزشگاه بزرگ آزادي  تجربه كنند .

بسياري از اصول و قوانين اجتماعي و حتي احكام ثانويه شرعي و ديني تابع شرايط و مقتضيات زمان است كه براي نمونه مي توان به مواردي همچون منع و آزادي بازي شطرنج و يا استفاده از تجهيزاتي همچون ويديو نام برد .

همگي ما در طول سالها ودهه هاي اخير شاهد دگرگوني و تغييرات اساسي در ضوابط و قوانين مربوط به برخي پديده ها و رويدادهاي اجتماعي بوده ايم كه تغيير در شرايط و جو حاكم بر جامعه منجر به آن گرديده است . امروزه تحولات در عرصه اجتماعات و جوامع بشري به حدي سرعت گرفته كه بعضا پديده هايي كه صدها سال در جوامع ثابت و پذيرفته شده بوده در عرض چند سال دستخوش تحولات بنيادين شده است .

رشد بسيار سريع و روز افزون علوم و بويژه تكنولوژيهاي ارتباطي نظير اينترنت ، ماهواره و موبايل تاثيرات آنچنان عميقي بر ديدگاهها و فرهنگهاي جوامع نهاده است كه نظريه هايي مانند  دهكده جهاني كه در كمتر از سه دهه قبل بطور جدي مطرح شده بود ، عليرغم نظريات مخالفي كه در ابتدا با آن مواجه بود اكنون كاملا به واقعيت پيوسته و پذيرفته شده است . در اين راستا حتي نظرياتي از جانب بسياري دانشمندان علوم اجتماعي و جامعه شناسان مطرح مي شود كه با روند گسترده پيشرفت تكنولوژي و ديگرگونيهاي سالهاي اخير جوامع چه بسا در آينده اي نه چندان دور به وقوع پيوندد ؛ نظريه هايي مانند حركت جهان به سمت وحدت در بسياري اركان زندگي بشر نظير زبان و فرهنگها مطرح است و برمبناي آن بسياري دانشمندان معتقدند در آينده اي نه چندان دور دنيا به سمتي پيش مي رود كه شاهد رسيدن جوامع بشري به يك فرهنگ واحد خواهيم بود بطوريكه بسياري خرده سنتها منسوخ و فرهنگهاي قويتر و برجسته تر كه بيشتر مورد اقبال و پذيرش مردمان باشد زندگي جوامع را تحت سيطره خود در خواهد آورد .

در كشور ما بخصوص در سالهاي اخير شاهد تغييرات اساسي در نوع نگرش مردم و حتي نخبگان جامعه در برخي امور جاري زندگي بوده ايم كه اين روند روز به روز شتاب بيشتري به خود مي گيرد و براي روشنتر شدن موضوع مختصرا به برخي اشاره مي نماييم .

شايد تدريجي بودن بسياري تغييرات در فرايندهاي زندگي منجر به آن گردد كه به آن توجه نكنيم وليكن اگر بايك ديد كلي شرايط را با گذشته مقايسه نماييم قطعا متوجه بسياري از اين تحولات در طرز تفكر و عملكرد جامعه خواهيم شد. و در اين راستا اگر در يك نگاه كلي ظواهر امروز جامعه را مثلا با سي سال قبل مقايسه كنيم متوجه دگرگونيهاي كاملا محسوس و ملموسي خواهيم شد كه در مواردي تغييرات بسيار اساسي است وليكن شايد تدريجي بودن آن مانع از جلب توجه گردد ؛ بعنوان يك مثال كاملا ملموس اگر نوع پوشش امروز مردم بخصوص جوانان را با سي سال قبل مقايسه نماييم آيا انواع لباسهاي تنگ و كوتاهي كه امروزه  پذيرفته شده است يا مدلهاي  موي  عجيب و غريبي كه امروزه مرسوم است و عمدتا تابع مدهاي كلي در دنيا مي باشد ، در سالهاي ابتداي دهه شصت قابل قبول بود ؟! كه اگر حتي نگاه مختصري به تصاوير و عكسهاي بجا مانده از آن سالها بياندازيم مطمئن خواهيم شد كه اين نوع مدها و مدلهاي بعضا عجيب حتي از جانب مردم كوچه و خيابان هم پذيرفته نمي شد وليكن نكته مهم اينستكه بدليل تدريجي بودن اين روند تغييرات ، در گذر زمان پذيرفته شده است، كه اگر اين دگرگوني به يكباره اتفاق مي افتاد قطعا هم عموم و هم نخبگان جامعه آنرا نپذيرفته و در برابر آن مقاومت مي نمودند .

شايد همگي ما به ياد  داشته باشيم روزهايي كه برگزاري كلاسهاي آموزش ورزشهاي رزمي ممنوع بود و بسياري كلاسها بصورت مخفيانه برگزار مي شد؟! ولي امروز هرگونه ورزش رزمي حتي كونگ فو و بوكس داراي فدراسيون است و بصورت كاملا مجاز و رسمي برگزار و حتي بعنوان يك فعاليت مفيد و مثبت براي جوانان تبليغ مي شود .

ورزش بانوان شايد يكي ديگر از مواردي باشد كه در اين مدت كوتاه دچار تحولات چشمگيري شده است بطوريكه فعاليت بانوان در بسياري رشته هاي ورزشي تا همين دو دهه قبل امري بسيار عجيب و دور از ذهن به نظر مي رسيد ، حتي در سالهاي اوليه دهه هفتاد موضوع ساده اي مانند دوچرخه سواري خانمها بحث بسيار چالش برانگيزي بود ولي شرايط و جو حاكم برجامعه چنان تغيير نموده كه درحال حاضر نه تنها هيچ ورزشي حتي دشوارترين ورزشهاي رزمي براي خانمها عجيب نيست بلكه شاهد افتخار آفريني هاي قابل توجه ورزشكاران زن كشور در عرصه هاي مهم بين المللي هستيم و از آن مهمتر در يك گام مهم رو به جلو شاهد پخش بسياري مسابقات بانوان ورزشكار در بازيهاي آسيايي اينچئون كره از تلويزيون بوديم كه قطعا در آينده اي نزديك اين تابو براي بسياري رشته هاي ديگر مانند واليبال و فوتبال هم شكسته خواهد شد .

در ايامي نه چندان دور نمايش بسياري فيلمهاي سينمايي مانند فيلمهاي رزمي از تلوزيون ممنوع و حتي در سطح جامعه نيز با اين توجيه كه منجر به ترويج خشونت مي شود با آن برخورد مي شد ؟! ولي امروز چطور ؟

همانگونه كه ذكر شد بسياري از ما روزهايي را كه شطرنج پديده اي غير مجاز و غير قابل قبول بود بخاطر داريم و ليكن تغيير در شرايط و مقتضيات روز جامعه منجر به آن گرديد كه هم اكنون بعنوان يكي از ورزشهاي بسيار پسنديده مطرح باشد .

مدت زيادي از زمانيكه ويدئو غير مجاز بود و با آن بعنوان يك پديده مخرب فرهنگي برخورد مي شد نمي گذرد و ليكن رشد سريع علوم و انواع دستاوردهاي تكنولوژي مانند اينترنت ، ماهواره و موبايل شرايط را به گونه اي تغيير داد كه اكنون بعنوان ابزاري منسوخ و پيش پا افتاده حتي به آن توجهي هم نمي شود .

و شايد ماهواره هم اكنون وضعيتي مشابه سي سال قبل ويدئو داشته باشد ولي قطعا با اين نظر موافق خواهيد بودكه هم اكنون استفاده از ماهواره نسبت به ده سال قبل بسيار رواج يافته و تبديل به پديده اي كاملا عادي و معمول شده است .

و اما موضوع حضور زنان در ورزشگاهها نيز از جمله آن موارديست كه موافقان و مخالفان خود را دارد هر كدام با توجيهات و استدلالات خاص خود ، ولي به نظر شما آينده چگونه رقم خواهد خورد ؟!

به اميد فرداهايي بهتر .

• نویسنده : یزد فردا
• منبع خبر : خبرگزاری فردا