"محمدرضا فلاحتی" با تصریح این خبر گفت: روستای خویدک از توابع شهرستان یزد می باشد و در فاصله ۲۰ کیلومتری از یزد و در مسیر جاده یزد- بافق قرار دارد .این روستا دارای یک قلعه بسیار بزرگ است که گویا این قلعه خود یک روستا است.
سرپرست اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان یزد در ادامه گفت: این قلعه تاریخی که به شماره ۱۳۰۲۹ در مرداد سال ۸۴ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده از جمله شاهکارهای کویر ایران است که با مصالح کاملاً بومی و با استفاده از روش‌ها و متد معماری سنتی کویر ساخته شده است.
این مقام مسئول در خصوص اهمیت این بنا عنوان کرد: ساخت و ساز فعلی بنا مربوط به دوران آل مظفر (قرن هشتم هجری) می‌باشد که در چندین مرحله نیز پس از آن تعمیراتی بر روی بنا انجام شده و در بعضی نقاط از جمله سقف یکی از اتاق‌ها خشت‌هایی با ابعاد معمول پیش از اسلام دیده شده که به احتمال قوی مصالحی است که در ساخت و ساز اولیه بنا در پیش از اسلام به کار برده شده و بعد از تخریب مجدد از همان مصالح برای تعمیرات دوباره بنا استفاده شده است.
وی در ادامه افزود: در کتب تاریخ یزد متعلق به قرن ۹ و ۱۰ هجری به این قلعه اشاره شده که می‌توان از «تاریخ جدید یزد و جامع مفیدی» نام برد. دیواره اطراف قلعه با ترکیب و چینه با ارتفاعی بیش از ۸ متر و با تزییناتی در نمای بیرونی ساخته شده است. ضمن آنکه درب ورودی قلعه با طاق هلالی بلند در ضلع جنوبی قلعه واقع شده است.
فلاحتی در خصوص مرمت های انجام شده در قلعه تاریخی خویدک گفت: جمع آوری و حمل خاک و نخاله به بیرون از قلعه، استحکام بخشی دیوارها با خشت خام، دیوار چینی فضاها با خشت خام، مرمت و بازسازی تویزه ها و سقف فضاها با خشت خام از جمله مهمترین اقدامات مرمتی این قلعه تاریخی است


قلعه خویدک
قلعه خویدک، در روستای باستانی خویدک در فاصله ۱۷ کیلومتری جنوب شهر یزد و در مسیر راه یزد _ بافق واقع شده است و به علت کاربرد مصالح بومی و استفاده از روش‌ها و سبک‌های معماری سنتی کویر در این قلعه آن را میتوان در ردیف ارگ بم قرار داد.
این بنا از قلعه‌های باستانی یزد محسوب می‌شود که قدمت آن به شالوده ساسانی برویگردد و دیواره‌های اطراف قلعه با ترکیب خشت و چینه با ارتفاع ۸ متر و با تزییناتی زیبا در نمای بیرونی احداث شده است .
ورودی قلعه با طاق هلالی بلند در ضلع جنوبی واقع شده است و در فضای داخلی قلعه، چهار ردیف اتاقک‌هایی است که سقف آنها به صورت آهنگ و قوس هلالی است
در زمان های قدیم که راهزنان به روستا ها حمله می کردند روستاییان برای حفظ جان خود به درون قلعه خویدک میرفتند. این قلعه بسیار گسترده است به طوری که گویااین قلعه خود یک روستای بزرگ بوده است،در چهار طرف این قلعه چهار برج قرار دارد که در این برج ها سوراخ هایی تعبیه شده به طوری که وقتی راهزنان به قلعه نزدیک میشدند افرادی که در برج بودند بر انها تسلط کافی داشته اند و انها به وسیله تیر کمان های سنگی(منظور تیر وکمان هایی که به وسیله ان سنگ پرتاب میکردند) راهزنان را مورد حمله قرار می دادند. . در اطراف دیواره‌های قلعه، دو خندق‌هایی به عرض ۱۰ متر وجود داشته است ولی هم‌اکنون این خندق‌ها پر شده است.
با توجه به قدمت بسیار طولانی بنا، تعمیراتی که در مراحل مختلف بر روی بنا انجام شده منجر به تغییراتی در بنا نیز شده است. در دهه‌های اخیر لوله آب شهری تا آستانه ورودی قلعه کشیده است و خندق اطراف قلعه نیز در خیابان سازی دهه‌های اخیر پر شده است. بنای یاد شده از معدود قلاع باستانی ایران در استان یزد به شمار می‌رود
از جمله دیگر آثار باستانی موجود در کنار قلعه خویدک، بقایای یک آسیاب آبی میباشد، آسیاب یاد شده در مسیر قنات قرار داشته است و همین امر نشان‌دهنده وجود سیستم آبرسانی در قلعه است و نگهبانان قلعه نیز از آن حفاظت می‌کردند که دشمنان آن را قطع نکنند
این قلعه ۲۲۵۲ مترمربع وسعت دارد و سال‌های متوالی در زمان‌های قدیم این قلعه مسکونی بوده است و هم اکنون به عنوان یک اثر باستانی ارزشمند محسوب می‌شود .قدمت روستای خویدک به بیش از دو هزار سال می‌رسد و قلعه خویدک نیز در تاریخ ۲۲/۵/۱۳۸۴ و به شماره ثبتی ۱۳۰۲۹ در فهرست آثار ملی کشور قرار گرفت

• نویسنده : یزد فردا
• منبع خبر : خبرگزاری فردا