فردوسی با خلق این اثر حماسی، باور عمیق قدرت و توانمندی ملی را در جامعه ایرانی چنان گسترد که ضعفها و پراکندگیهای گاه به گاه در دوره های تاریخی مختلف، نتوانست مردم ایران را تسلیم کند و به زانو درآورد

 

احمدرضا قدیریان

سرپرست مرکز علمی کاربردی فرهنگ و هنر یزد

هر ملتی برای بقای خود به عواملی نیاز دارد. عواملی که به همبستگی و پیوستگی می انجامد و این همبستگی و پیوستگی آن ملت را قوی تر و پایدارتر می کند و او را در مقابل تندباد حوادث، ایستا و پویا می سازد. عقاید و رسوم مشترک و منافع و مقاصد یکسان در میان جوامع از این دسته اند.

تمدن ایرانی یکی از معدود تمدنهاست که از هزاره های گذشته برجا مانده است. بسیاری از حکومتها و امپراتوریها آمده اند و رفته اند و در این میان کشور ایران از جمله کشورهایی است که توانسته است در مسیر تاریخی طولانی و پرنشیب و فراز، توفان حوادث را پشت سر بگذارد و سرفراز و پرتوان باقی بماند.

در این میان شخصیتهای فراوانی بوده اند که در ماندگاری این تمدن نقش داشته اند. حاکمان و امیرانی که گاه با حرکت و قیام خود دورانی از پریشانی و آشوب را سامان بخشیده اند یا سردارانی که در برابر دشمنان خارجی ایستاده اند، از این جمله اند. دسته دیگر علما و دانشمندان و هنرمندان و شاعرانی هستند که ذخایر ملی به حساب می آیند و مردم یک کشور به وجود آنان افتخار می کنند و همین تعلق خاطر همگانی می تواند باعث همبستگی ملی جوامع مختلف باشد.

شاید در میان همه اینان، فردوسی را بتوان تأثیرگذارترین شخصیت در انسجام ملی ایرانیان دانست. شخصیتی که با اثر جاودانه خود، شاهنامه، بیشترین تأثیر را در حفظ زبان و فرهنگ ایرانی برجا نهاده است. ویژگی بارز این اثر آن است که قوم ایرانی بدون در نظر داشتن آیین و مذهب و گرایش خاص، می تواند چهره تاریخ و تمدن و فرهنگ گذشته اش را در آن جستجو کند و پیوند محکمی در میان همه آحاد خویش ایجاد نماید.

فردوسی با خلق این اثر حماسی، باور عمیق قدرت و توانمندی ملی را در جامعه ایرانی چنان گسترد که ضعفها و پراکندگیهای گاه به گاه در دوره های تاریخی مختلف، نتوانست مردم ایران را تسلیم کند و به زانو درآورد. از سوی دیگر شاهنامه کمک کرد تا زبان فارسی که از دیگر عوامل پیوند قوم ایرانی است از گزند نابودی مصون بماند و در جهت تحکیم همبستگی ملت ایران، به کار گرفته شود.

اگر شخصیتهای بزرگ ملی ما در دوره های مختلف توانستند جریان ساز همبستگی ملی باشند، تفاوت فردوسی با دیگران آن است که علاوه بر تأثیرگذاری بسیار عمیق تر بر جامعه ایرانی، او جریان ساز همه دوره های تاریخی بوده است و همچنان در آینده، جریان ساز این همبستگی و پیوند گسترده و این انسجام قدرتمند ملی باقی خواهد ماند.

  • نویسنده : یزد فردا
  • منبع خبر : خبرگزاری فردا