سرویس فرهنگی یزدفردا :در جهت همراهی با کنگره مولانا کمال الدینی (شمس الدین)  محمد وحشی بافقی بزرگمرد ادبیات ایران که از سرزمین آهن و فولاد شهر بافق واقع در استان یزد  به دنیا معرفی شده است

یزدفردا در جشنواره فرهنگی این بزرگمرد خطه کویر اقدام به برپایی جشنواره فرهنگی اشعار و مطالب مرتبط با وحشی بافقی نموده است و در این راستا سروده ( مثنوی) " 

.در گله گزاری و ستایش:

اهـــل دارالـــعـــبـــاده غـــیـــر از شـــاه/ کـــش خــــدا دارد از گـــزنـــد نـــگـــاه

   " را در ادامه می خوانید:     


در گله گزاری و ستایش

اهـــل دارالـــعـــبـــاده غـــیـــر از شـــاه کـــش خــــدا دارد از گـــزنـــد نـــگـــاه
کــیــمــیــای حــیــات خــســتــه دلــان خــوی زدای جــبـــیــن مــنــفــعــلــان
چـشـم حـلـمـش خـطـای پـوش هـمـه بــانـگ مـنـعـش بــرون ز گـوش هـمـه
دارم از بـــلـــه تـــا بـــه دانــشـــمـــنــد بـــه طـــریـــق ادب سؤالـــی چـــنـــد
اولــا یــک سؤالــم ایـن ز شــمــاســت کــه بــگــویـیــد اخــتــراع کــجــاســت
کــه هــنــرمــنــدی افـــســـری ســـازد نـه بــه طــرحــی کــه دیـگـری ســازد
افــســـری از زرش عــصــابـــه و تـــرک خــیـره زو چــشـم عـقـل و دیـده درک
کـــرده پـــیـــرایـــه اش ز گـــوهـــر و در از درش گـــوش هــوشـــمــنــدان پـــر
طــرح آن اخـــتـــراع طــبـــع ســـلــیــم نـــه بـــه انـــدام تـــاج هــای قـــدیــم
بـــرد آن را بـــرون ز مــجـــلـــس شـــاه ایــســـتـــاده کـــه کــی بـــیــابـــد راه
چــون شــود بــخــت یــار و یــابــد بـــار کـارش افـتــد بــه عـرض صـنـعـت کـار
فـــرصــــت عـــرض آن هـــنـــر یـــابــــد انـــدکـــی راه بــــیـــشـــتـــر یـــابــــد
آورد نـــــا گــــــه از صــــــف بــــــالــــــا پــیــش بـــهــر شــکــســت آن کــالــا
تـــاج دوزی بــــه رســـم هـــمـــکـــاری تـــــاجــــی از تــــاج هــــای بـــــازاری
نــه کــه تـــاج نــوی ، کــهــن تـــاجــی تـــرک آن هــر یــکـــی ز حـــلـــاجـــی
پـــاره ای شــال و پـــاره ای مــخـــمــل شـال آن خـوب و مـخــمـلـش مـهـمـل
بــــوریـــا بــــا حـــریـــر پــــیـــوســـتـــه بـــر هــم از لــیــف پــاره ای بــســتــه
کــرده مـحــکــم بــر او بــه مـوی دمـی ســخــت خــرمـهـره ای بــه پــاردمـی
مــهــره ای را کــه بــرده نــکــبـــتــیــی هـر یـک از تــه بــســاط مــحــنـتــیـی
دوخــتــه بــی مـنـاسـبــت هـر سـوش کـــه مــنــم اوســـتـــاد تـــاج فـــروش
هــســـت تـــاج مــرصـــعـــی تـــاجـــم مـی فـروشـم بـه شـه کـه مـحـتـاجـم
اول ایـــن تـــاج را بــــبــــیـــنـــد شـــاه زانکه تـاجـی ست سخـت خـاطر خواه
پـــادشـــاهـــان هــنـــد ایــن افـــســـر مـــی خـــریـــدنـــد ســـد بــــرابـــر زر
مــن نــدادم کـــه مــفـــت و ارزان بـــود قـــیــمــتـــش ســـد بـــرابـــر آن بـــود
خـــرد از صـــنـــعـــتـــش فـــرو مـــانـــد هـر کـه ایـن جــنـس دوخـت ، او دانـد
چــون کــه تــعــریــف آن بـــه جــای آرد نــــظــــر از جــــمــــع زیــــر پــــای آرد
گــــویـــد ای مــــرد تــــاج زر پــــیـــرای کـه چـو کـفـشـی فـتــاده در تـه پــای
مــا نـمــودیـم کــار و حــرفــت خــویـش تــو بــیــا و بــیــار صــنــعــت خــویـش
نـوبــت تــســت ، کــار خــود بــنــمــای تـــاج گــوهــر نــگــار خــود بـــنــمــای
کــایـن بــزرگــان هـنــر شــنــاســانـنــد نـــاقـــدانــنــد و زر شـــنـــاســـانــنــد
واقــــفـــــان دقـــــایــــق هــــنــــرنــــد هـر یـکــی بــهــتــر از یـکــی دگــرنــد
او در ایـن گـفـت و گـوی خــاطـر جــمـع که دگرها چـو دود و اوسـت چـو شمع
وه چــه شــمـعــی کــه آفــتــاب مـنـیـر پــیـش او جـمـلـه هـمـچـو ذره حـقـیـر
واقــف رنــج هــر ســخـــن ســنــجـــی عــقــده دان طــلــســم هـر گــنـجــی
ســــر ز آداب دانــــی انــــدر پــــیــــش او بــه تــعــریـف تــاج کـهـنـه خــویـش
ریـش کــرده ســفــیـد و ایـنـش هـوش کـه کـجــا شــاه و کـهـنـه تــاج فـروش
آن کــــه از تــــاج زر نــــمــــایـــد عــــار بــا چــنـان تــاج کـهـنـه ایـش چـه کـار
زیـن سؤالـم کـه رفـت چـیـسـت جـواب زو بــنــالــم نـخــســت یـا ز اصــحــاب
هــمـــه قـــادر بـــه مـــنـــع او بـــودیــد هــیــچ مــنــعــش چــرا نــفــرمــودیــد
مـــدعـــا زیــن چـــه بـــود حـــیـــرانـــم خــود بــگــویـیــد ، مــن نــمــی دانــم
***
ای ســـخـــن را قــبـــول و رد ز شــمــا خــوبــیــش از شــمــا و بــد ز شــمــا
هـــیـــزم از اتـــفـــاقـــتــــان ســـنـــدل بـــوریــا ز الــتـــفــاتـــتـــان مــخـــمــل
زنـــد راگـــر بـــه لـــطـــف بــــنـــوازنـــد حــکـم فـرمـای مـصــحــفـش ســازنـد
لـیکـن این سـیمـیـاسـت مـحـض نـمـود گــــر نـــمــــودش بــــود نـــدارد بــــود
قـــلـــب مـــاهــیــت از شـــمـــا نــایــد آنـــچـــه آیـــد ز ســـر ، ز پــــا نـــایـــد
ریــش و دســتـــار نــکــتــه دان نــبـــود ایـن مـحـک جـز بـه جـیـب جـان نـبــود
محـک جـان بـه دسـت هر کس نیسـت نـقـد جــیـب قـبــای اطـلـس نـیـسـت
نـفــس ظــاهـر کـه در بــرون در اســت کــی ز حــال درونــیـش خــبــر اســت
مــــور در چـــــاه کــــی خـــــبـــــر دارد کــــه ســــتــــاره کــــجــــا گـــذر دارد
پـــر ســـیــمـــرغ بـــر دهـــد مـــگـــرت کــه شـــود اوج قــاف پـــی ســـیــرت
پـــشـــه نـــازد بــــدیـــن کـــه پـــر دارد لـــیـــک عــــنـــقــــا پــــری دگـــر دارد
کـی بـه عـنـقـا رسـی تـو بـا مـگـسـی پـــر عــنــقــا بـــجـــوی تـــا بـــرســی
صـــعـــوه کـــز بـــاز اخـــذ بـــال کـــنــد پـــر خـــود نـــیـــز پـــایــمـــال کـــنـــد
نـیـســت چــون فـر و زور بــال گـشــای گـو بـه خـود بــنـد پـشـه بــال هـمـای
مـن بـه خـود بــرنـبــسـتـه ام ایـن بــال کـــه ز اوج اوفـــتـــم شـــوم پـــامـــال
ایــــن پــــری را کــــه مــــن بـــــرآوردم بــــا خــــود از جــــای دیــــگــــر آوردم
طــایــر فــطــرتـــم بـــلــنــد پـــر اســت جـــای پـــروازگـــاه مــن دگـــر اســـت
گـــر تـــو بــــر اوج مـــن گـــذر یـــابـــی هــمـــه عـــیــب مـــرا هــنــر یــابـــی
تــو چــه دانـی بــه زیـر سـقـف سـرای کـه بـرون تـا کـجـاسـت سـیـر هـمـای
تـو همـین سـقـف خـانـه بـینـی و بـس کــش پـــرد پــشــه در هــوا ومــگــس
نی نی آنسـوی سـقـف جـایی هسـت قـــلـــه قـــاف را هـــوایــی هـــســـت
اوج پــــــروازم ار بـــــــود انــــــصــــــاف هــســت قــایــم مــقــام قــلــه قــاف
ایــن ریــاحـــیــن ز قــاف رویــد و بـــس کــش نــیـاری تــو در شــمــاره خــس
طـــوبـــی آن نـــخـــل بـــاغ رضـــوانــی نـشـود خـس گـرش تـو خـس خـوانی
ســدره کــش عــرش مــنــتــهــا گــردد کــی بــه نـقــص کــســی گـیـا گــردد
تـــو تـــیــر بـــر درخـــت ســـدره زنـــی لـیـک تــرسـم کـه بــیـخ خـود فـکـنـی
مــی بــری بــیـخ و بــر ســر شــاخــی سـخـت بـر قـصـد خـویش گسـتـاخـی
گــردنــی کــاو بــه تــیـغ جــنــگ کــنــد بـــر گــلــو راه لــقــمــه تـــنــگ کــنــد
ســـوی بـــالــا کـــنــد چـــو دود گــریــز دســت ســیــلــی زنــان آتـــش تــیــز
مـــرو ایــن راه کـــایــن ره خـــونــخـــوار حــرب پــای تــهـی سـت بــا سـر مـار
شـعـلـه را تــیـغ تــیـز و تــو مـســکـیـن مــرد بــرفــیــن و جــوشــن مــومــیـن
تــرســمـت شـعـلـه بــنـگـری و ز بــیـم بــول بــر خـود کـنـی تــو مـرد سـلـیـم
هـــول ایـــن حـــربــــگـــاه روحــــانـــی تـــا نــیــایــی بـــه حــرب کــی دانــی
***
ظــل بـــکــتـــاش بـــیــگ تـــا جـــاویــد بــاد چــون چــتــر بــر سـر خــورشـیـد
لـامـکـان عــرض عــرصــه گـاهـش بــاد چــرخ و انـجــم صـف ســپــاهـش بــاد
بــــر کــــمــــر آفــــتــــاب قــــرص زرش قـــبـــه ســـیــم مــاه بـــر ســـپـــرش
ســـلــطــنــت در ثـــنــای شـــوکــت او عــــاشــــق خــــدمـــت عـــدالـــت او
آنـــکـــه در کـــیــنـــش اســـتـــوار آیــد تـــن بــــی ســـر بــــه پـــای دار آیـــد
چــــون گـــره زد بــــه گـــوشـــه ابــــرو دل گــــردان گــــریــــز دار پــــهــــلــــو
زهـر چــشــمـش بــه غــایـتــی قـتــال کـه کــشــد گـر گـذر کـنـد بــه خــیـال
خــنــده چــون از لــبــش پــدیــد شــود شـــام مــاتـــم صــبـــاح عــیــد شــود
در بـــســاطــی کــه او جــدل خــواهــد چــون اجــل رخــصــت عـمـل خــواهـد
نــیــزه اش تـــا ســری بـــجـــنــبـــانــد یـک جــهـان جــســم بــی روان مـانـد
آن کـمـان را کـه جـان دهـد بـه خـدنـگ چـون کـند چـاشـنی بـه عـرصـه جـنگ
زان صـــــد اگـــــر زه کـــــمـــــان آیـــــد تــــیـــر بــــر ســـد هـــزار جـــان آیـــد
گــر کــمــنــد افــکــنــد بــر ایــن ایــوان خــمــش افــتـــد بـــه گــردن کــیــوان
تـــیـــغ او نـــیــمـــکـــش نـــگـــردیـــده ســر ســد صــف ز دوش غــلــتـــیــده
تــیـرش انـدر کــمــان هـنـوز کــه مــرگ لــشـــکــری را نــمــوده غــارت بـــرگ
چــــابــــکـــیـــهـــاش گـــر بــــر آن دارد کــــــــــره بـــــــــــاد زیــــــــــر ران آرد
کــره ای آنـچــنـان گـســســتــه لـگــام چـون بــه نـخـجـیـر تـازدش بـه دو گـام
در ره آرد کــمــان ســخــت و بــه تــیــر زخــم ســازد دو جـــانــب نــخــجـــیــر
شـهـسـواری بــدیـن ســبــکـدســتــی کــس نـیـایـد بــه عــرصــه هـســتــی
پــــایـــش انـــدر رکــــاب دولــــت بــــاد ابـــــدش در عـــــنــــان مــــدت بـــــاد
ای بــــه تــــو اعـــتــــمـــاد جــــاویـــدم پـــشـــت بــــر کـــوه از تـــو امـــیـــدم
بـــرگ امــیــدم از عـــنــایــت تـــســـت نــازش جــانــم از حــمــایــت تــســت
گــــلــــه ای دارم از تــــو و گــــلـــه ای کـه نـگـنـجــد بــه هـیـچ حــوصـلـه ای
گـــــلـــــه ای دود در دمــــاغـــــم از آن گـــلـــه ای بــــاد بـــر چـــراغـــم از آن
گـلـه ام ایـن کـه دی بـه مـجـلـس عـام کــه در او بــود خــلــق شــهـر تــمــام
زمــره ای در شــکــســت مــن بــودنــد جـــد نــمــودنــد و جــهــد فــرمــودنــد
نــاقــصــی را کــه پــیـش اهـل کــمــال جــای نــدهـنــد جــز بــه صــف نـعــال
جـــز درایــن شـــهــر ز اهــل ایــامـــش نـشـنـیـده ســت هـیـچــکـس نـامـش
گـــر ورقـــهـــا هــمـــه بـــگـــردانـــنـــد کــافــرم گــر دو بــیـت از او خــوانــنــد
عــمـری از فــکــر خــویـش را کـشــتــه بـسـتـه بــر هـم ز شـعـر یـک پـشـتـه
پــشـتــه ای را کـه بــسـتــه از اشـعـار کــس نـخــواهـد گـشــود جــز عــطــار
شــعـر خــشـکـی کـه گـر در آب افـتــد مـــاهـــی از آب در ســــراب افــــتــــد
بـــدل بـــارک الـــلـــه و تـــحـــســـیــن مــعــنــی و لــفــظ را بـــر او نــفــریــن
بـــر مــنــش حـــکـــم بـــرتـــری دادنــد بــه شــکـســت مـنـش فـرســتــادنـد
مـی تــوانـسـتـیـش چـو از جـا جـسـت کـش نـشـانـی بـه یـک اشـاره دسـت
از تـــو یــک زهــر چــشــم اگــر دیــدی بـــه خــدا گــر کــســش دگــر دیــدی
بــود یــک چــیــن ابــرو از تــو بــســش کـه شـود بــسـتــه در گـلـو نـفـسـش
گــلــه چـــون نــبـــودش دعـــا گــویــی کـــه نـــیـــرزد بـــه چـــیــن ابـــرویــی
***
جــــاودان پــــادشــــاه و دولـــت شـــاه شــاه رحـــمــت فــزای زحــمــت کــاه
مـسـنـدش پـایتـخـت بـخـشـش و جـود هــمــتـــش پـــادشــاه مــلــک وجــود
دخــل سـد مـلـک خــرج یـک نـفـسـش بــســتــه ســیـمـرغ زلــه مـگــســش
بـــر درش ایــســتــاده دوش بـــه دوش هـر طـرف سـد گـدای مـخـمـل پــوش
دســـــت او را ز شـــــغــــل زر بـــــاری هــیــچــگــه کــس نــدیــده بــیـکــاری
تــا بــه احــســان گـشـاده دارد دســت هرگـز انگـشـت بـا کـفـش ننـشـسـت
بــسـکـه احــسـان اوسـت پــیـوسـتــه راه اغــراق بـــر ســـخـــن بـــســـتـــه
شـــاه دشـــمــن گـــداز دوســـت نــواز هـر دو را کـار از او بـه سـوز و بـه سـاز
دوسـت سوزی ست این که بـا من کرد کـــار مــن بـــر مــراد دشـــمــن کـــرد
چــشــم ایــنــم نــبــود چــون بـــاشــد کــه ز مــن مــدعــی فــزون بـــاشـــد
وه چــه گـفــتــم کـه مـدعــی نـی نـی بــــا مـــن او را چــــه قـــدرت دعـــوی
کــیـســت او هـر نــدان بــر نـشــنــاس فـــرق نــاکــرده فـــربـــهــی ز آمــاس
مـن کــیـم نـکــتــه دان مـوی شــکــاف ســــره و قــــلــــب دهــــر را صــــراف
او اگـر شــیـشــه اســت مـن ســنـگـم او اگـــر آیــنـــه ســـت مـــن زنـــگـــم
تـــا رســـیـــدم بـــه او تـــبــــاه شـــدم تــا گــذشــتــه بـــر او ســیــاه شــدم
کیست او خـوش نشین خـوش بـاشی کـه فـتـد چـون مـگـس بــه هـر آشـی
کــیــســتــم مــن هــمــای گــردون پــر کــــه نــــزد در هـــوای هـــر دون پــــر
او اگـــر تـــیــهـــوی ســـت مـــن بـــازم او اگــر ســحـــر شــد مــن اعــجـــازم
هــســت تــیــهــو زبــون چــنــگــل بــاز سـحـر گـم شـد چـو رو نـمـود اعـجــاز
کــیـســت او پــیـر پــر کــرشــمـه و نـاز از جــوانــانــش چــشــم عــرض نــیـاز
مــن کــیـم گــشــتــه در جــوانـی پــیـر از هـــمــــه در نــــیـــاز نــــاز پــــذیـــر
او اگــر طــامــع خــوش آمــد گــوســت طــبــع مـن قـانـع تــغــافـل جــوســت
اواگـــر هـــر زمـــان پــــی درویـــســـت پـیش من خـرمن جـهان بـه جـوییست
شــــاعـــر قـــانـــعـــم مـــجــــرد گـــرد از هـمــه چــیـز و از هـمـه کــس فــرد
دو جـهـان پـیش مـن پـشـیزی نـیسـت هیچ چـیزم بـه چـشـم چـیزی نیسـت
عــــار از صــــحــــبــــت جــــهـــان دارم فــخـــر از ایــن خـــاک آســـتـــان دارم
غــرض مـن نـه قـیـلـغ و نـه قــبــاســت طــعــنــه شــاعــران دهـر بــلــاســت
چــون از ایــن ســرزنــش بـــر آرم ســر کــه چــو او بــی ز مــن بـــود بــهــتــر
زهـر بــی لــطــفــیـی عــجــب خــوردم تــو بـــمــان جــاودان کــه مــن مــردم
مــن کــه مــشــهــور قــاف تـــا قــافــم مــی زنـم لــاف و مــی رســد لــافــم
از در روم تـــا بــــه هـــنـــد و خـــتـــای یــادگــاری بـــود ز مــن هــمــه جـــای
هــســت بـــر هــر جــریــده ای نــامــم گــشــتــه نـامــی ســخــن در ایـامــم
نــکــتــه دانــان اگــر نــو ، ار کــهـنــنــد هــمـــگـــی پـــیــروان طـــرز مـــنــنــد
در خــــراســــان و در عــــراق مــــنــــم کــه نــبــاشــد عــدیــل در ســخــنــم
هـر کــجــا فــارســی زبــانـی هـســت از مـنـش چــنـد داســتــانـی هـســت
هـیـچــم از طـبــع بــر زبــان نـگـذشــت کـه بــه یـک مـاه در جـهـان نـگـذشـت
یــک مــســـافـــر نــیــامـــد از جـــایــی کـــه نــبـــودش ز مـــن تـــمـــنـــایــی
یــا غــزل جــســت یــا قــصــیــده مــن کـز تــو ثــبــت اسـت بــر جــریـده مـن
کـــرده مـــداحـــی تــــو مـــشـــهـــورم ایـنـهـمــه زان بــه خــویـش مــغــرورم
غـــره زانـــم کـــه مـــدح خـــوان تـــوام شــهــرتـــم ایــن کــه در زمــان تـــوام
ورنــــه مــــن از کــــجـــــا و از دعــــوی صـورتــی چـنـد جــمـلـه بــی مـعـنـی
آن کــز و هــســت حــیــدری بـــهــتـــر نـــبــــرد نـــام شـــاعـــری بــــهـــتـــر
***
ای بــه شــوکــت غــیـاث دولـت و دیـن عــدل تـــو زیــور شــهــور و ســنــیــن
زنــگ ظــلــم از زمــیـن ز دوده تــســت در داد و دهــش گـــشـــوده تـــســـت
کـــس در ایــن دولــت قـــوی پـــیــونــد وز دو خـــونــی نــدیــد جـــز در بـــنــد
زان بــه زنــدان ســرای تــنــگ حــبــاب گـشـتــه مـحــبــوس بــاد بــر سـر آب
کــــه رود شــــب روانــــه در گــــلــــزار بـــرده شــاخ شــکــوفــه را دســـتـــار
بــسـکـه قـهـرت رود گـسـسـتــه جــلـو گــر بــود کــیــســه بــر و گــر شــبــرو
دســـت آن یــک وداع شـــانـــه کـــنـــد پـــای ایــن یــک ز ران کـــرانــه کـــنــد
جــمــریــان را ز چــوب تـــو بـــر و دوش نـــایــب دســـتـــگـــاه نــیــل فـــروش
غــــضــــبــــت راز دار قــــهـــر خــــدای مرگ پـیشـش بـه خـاک ناصـیه سـای
دســـت فـــرمــان دهــی قـــوی از تـــو رســـــم انــــصــــاف را نــــوی از تـــــو
هـر چــه حـکـمـت بــر آن اشـاره نـمـود راه تــبــدیـل گــشــت از آن مــســدود
نـه غـم از کـم ، نـه شـادی از بـیـشـت هـسـتـی و نـیـسـتـی یکـی پـیـشـت
بــهــر مــهــمــان و غــیـر مــهــمــانــت هـســت گـسـتــرده دایـمـی خــوانـت
خــــــادم مــــــطــــــبــــــخ تــــــو آورده بـــهــر یــک کــس طـــعـــام ده مــرده
کــرده خـــوانــت ز فــرط نــعـــمــت نــاز ســـیـــر چـــشـــم نـــیـــاز و دیـــده آز
مــحـــک نــقــد حـــال قــلــب و ســـره حـــال خـــوان صــحـــیــفــه بـــشـــره
زمــــره پــــیـــرای نــــکــــتــــه آرایــــان مـــنـــتـــهـــا بـــیــن دوربـــیــن رایــان
مــــیــــر عــــادل پــــنــــاه دیـــن و دول عــدل تــو پــاســبــان مــلــک و مـلــل
ای بـــه عـــدلـــت عـــدیـــل نـــابــــوده شـــهـــری از عـــدل و دادت آســــوده
ظــلــم از انــصــاف تــو هــزیـمــت کــرد بــه طــریـقـی کـه کـس نـدیـدش گـرد
گــرد ظــلــمــی نـشــســتــه بــر رویـم کــه نــدانــم کــه چــون فــرو شــویــم
گــرد ایــن غــم ز روی خــون بـــســتــه دیـده دریـا شــد و نــشــد شــســتــه
وه چــــه گـــردی کـــه روی گـــردآلـــود زیــر ایــن گــرد غـــصـــه ام فــرســـود
گــــــرد دردی و گــــــرد انــــــدوهـــــی بـــــار هــــر ذره ای از آن کـــــوهــــی
نــالـــه فـــرمـــاســـت کـــوه انــدوهــم نــالــه چــون نــبـــودم مــگــر کــوهــم
چـون ننالم کـه لعـل و سـنگ یکـیسـت شـهـد را نـرخ بــا شـرنـگ یـکـیـســت
کــاش بــودی یــکــی چــه گــفــتــم آه مـشـک را نـیـسـت قـدر خــاک سـیـاه
جـــای در دیــده کـــرده خـــاکــســـتـــر ســرمــه را کــس نــیــاورد بـــه نــظــر
کــفــش بــر ســر نـهـنــد و پــابــر تــاج لــعـــل ســـازنــد زیــر دســـت زجـــاج
بـــر مـــانـــنـــد عـــنـــدلـــیـــب از بـــاغ جــای گــلــبــانــگ او دهــنــد بــه زاغ
ســــر تــــاووس کــــم ز پــــا دانـــنــــد بـــوم را بـــهـــتـــر از هــمـــا دانـــنـــد
نـــاف آهــو بـــه خـــاک جـــای دهــنــد فــضــلـه گـربــه اش بــه جــای نـهـنـد
تــنـگ ســازنـد جــا بــه پــرتــو شــمــع کــرم شــب تـــاب آورنــد بـــه جــمــع
بـــحـــر زخـــار خـــشـــک گـــردانـــنـــد مـنـجــلـابــش بــه جــای بــنـشــانـنـد
کــــرده نــــســــخ زبــــور را اثــــبـــــات بــــهـــر تــــرویـــج انـــکـــرالـــاصـــوات
سـخـت بـربـسـتـه دسـت و پـای پـلنگ همچـو شیرش دوانده موش بـه جـنگ
گـر هـژبــر اسـت چـون فـتـاده بــه چـاه دســت یــابــد بــر او کــمــیــن روبـــاه
مـرد کـش دسـت و پــاسـت در زنـجـیـر غــالــب آیــد بـــر او مــخـــنــث پـــیــر
فـــیــل نــر کـــاو بـــه کــو در افـــتـــاده عـــاجــــز آیـــد ز پــــشــــه ای مـــاده
شـیـرم و بـیشـه ام نـیـسـتـانـی سـت کـه بـه هـر نـی هزار دسـتـانـی سـت
چــه نــیـســتــان کــه نــیـشــکــر زاری هــر نــیــش تـــوتـــی شـــکــر بـــاری
نی و تـوتـی یکی چـه بـلعجـبـی سـت عجمی نیست این سخن عربی ست
ســر ایــن نــکــتـــه نــکــتــه دان دانــد ایــن لــغـــت صـــاحـــب بـــیــان دانــد
فــهــم ایـن مــنــطــق ســلــیــمــانــی شـــاه مـــی دانــد و تـــو مــی دانــی
مــی رســد حـــضــرت ســلــیــمــان را فــــهـــم کـــردن زبــــان مـــرغــــان را
آن سـلـیمـان کـه اسـم اعـظـم هسـت پــیـش نـقــش نـگــیـن او پــا بــســت
آن کــزو ایـنــچــنــیـن گــهـر ســنــجــم آن کـه بـسـت این طـلسـم بـر گـنجـم
در نـطـقـم چــنـیـن گـشـوده از اوســت زنـــگ آیـــیـــنـــه ام زدوده از اوســـت
آن کـه طـبــعـم چـو فـرصـتــی دریـافـت بـه ثـنـا گـویـیـش دو اسـبـه شـتـافـت
آن کــه در مــدح خــوانــیــش عــلــمــم عــشـــق ورزد بـــه مــدح او قــلــمــم
شـــیـــرم و بــــر درش بـــه بـــنـــد درم وقــف آن آســتــانــه گــشــتــه ســرم
غـــرشـــم ایــن کــلــام هــیــبـــت زای کــه ز هـولـش جــهـد هـژبــر از جــای
گــوره خـــر هــســـت آرمــیــده هــنــوز شــیـر و غــریــدنــش نــدیــده هــنــوز
شــــیـــر را بــــنـــد گـــر شــــود پــــاره مـــیـــرد از بــــیـــم گـــور بـــیـــچـــاره
گــریـه بــر حــال آن گـوزن اولـی ســت که بـه شیران شـرزه اش دعوی سـت
شــاعــران کــیـســتــنــد ، شــیـرانـنــد گـرسـنـه خـفـتـه ، چـشـم سـیـرانـنـد
فــارغ از فــکــر صــیــد و بــی صــیــدی ایـمــن از نــنــگ قــیـد و بــی قــیـدی
قـیـدهـا را هـمـه گـسـسـتـه ز خـویـش لوح هستـی خویش شستـه ز خویش
تــــنـــشــــان را ز شــــال عـــاری نـــه و ز لــــبــــاس زر افــــتــــخــــاری نـــه
گــر بـــود شــال پــاره مــی پــوشــنــد گـر بــود خــشــک پــاره مـی نـوشـنـد
چــه کــنــنــد اســب و اســتـــر رهــوار پــــــای را بــــــاد قـــــوت رفــــــتــــــار
عــیــســی ار ره ســپــر بــه پــا بــودی غــــم کـــاه خــــرش کـــجــــا بــــودی
پـــای را مــانــدگــی مــبـــاد کــه پــای بــی جــو و کــاه هـســت ره پــیـمـای
ره روی کـــــاو پـــــیــــاده پـــــویــــد راه نـــدود هــر طـــرف پـــی جـــو و کـــاه
اســتــر و اســب و خــانــه و اســبـــاب خـــس و خـــارنـــد در ره ســـیـــلـــاب
سـیـل چــون از فـراز شـد بــه نـشـیـب کــنــد از جــایـشــان بــه نـیـم نـهـیـب
آنـچــه بــا ذات آمـده ســت نـکــوســت غـیر از آن جـمله سـبـزه لـب جـوسـت
ســــبــــزه طــــرف جــــو بــــود خــــرم لــــیـــک تــــا جــــوی از آب دارد نــــم
چــون نــم از ســبــزه بــاز گــیــرد پــای گــلــخــنــی را شــود مــتــاع ســرای
ســـبــــزی ســـبـــزه ذاتـــی ار بـــودی نــشـــدی شـــعـــلـــه ســـیــه دودی
آب رویـــش نــــبــــردی آتــــش تــــیـــز بــخــت ســبــزش نـمـی نـمـود گـریـز
هر چـه آن گاه هسـت و گاهی نیسـت پـیش عـقـلـش زیـاده راهـی نـیـسـت
بـــه عـــوارض جـــمـــاعـــتـــی نــازنــد کـــه اســـیــران نــعـــمـــت و نـــازنــد
هر که همچـون تـو همتـش عالی ست فــارغ از کـیـســه پــر و خــالـی ســت
کــمــی و بـــیــش ایــن ســـرای غــرور عـــاقـــلــان بـــنــگــرنــد لــیــک از دور
هـر چـه این نـقـشـهـای بـیرونـی سـت در کـمـی گـاه و گـه در افـزونـی سـت
طــفــل طــبــعــان بـــر آن نــظــر دارنــد بـــــالــــغـــــان دیــــده دگـــــر دارنــــد
چـــشــم ســر حـــالــت درون بـــیــنــد چــشــم ســر خــلـعــت بــرون بــیـنـد
چــشـم سـر جــبــه بــیـنـد و دســتــار چــشــم ســر قــول بـــیــنــد و کــردار
دیــــــده ســـــــر درون دل نــــــگــــــرد دیـــده ســــر بــــرون گــــل نــــگــــرد
بس از آن چشم و آب و گل بین هست کم از این چشم نقش دل بـین هست
داد از ایــن دیــده هــای ظــاهــر بــیــن ریـش و دسـتــار و وضـع شـاعـر بــیـن
ریـش و دســتــار هـر کــه بــه بــیـنـنــد از هــمــه شــاعــرانــش بــگــزیـنــنــد
نــادر عـــصـــر خـــویــش خـــوانــنــدش پــهـلــوی خــویـشــتــن نـشــانـنـدش
گــوز خــر گــر جــهـد ز کــون دهــانــش آفــریــنــهــا شـــود نــثـــار بـــیــانــش
ســد قــلـم زن قــلـم بــه دســت آیـنـد کـــه ورقـــهـــا بــــدان بــــیـــارایـــنـــد
لـــیـــک آن حــــشــــو را رقــــم کـــردن نـیـســت جــز ظــلـم بــر قــلـم کـردن
نـه هـمــیـن ظــلــم بــر قــلــم بــاشــد بـــر مـــداد و ورق ســـتـــم بــــاشـــد
ظــلــم انــدر جــهــان عــلــم و عــمــل وضـع هـر شـی ء بـود بـه غـیـر مـحـل
وضــع شــیئی کــه آن بــه جــا نــبـــود ضـــدعـــدل اســــت و آن روا نـــبــــود
حــــــاکـــــم عـــــادلـــــی و دانـــــا دل فـــارق مـــعـــنـــی حـــق و بــــاطـــل
عـدل بــاشــد کـه مـن بــه صــف نـعـال جــــا کـــنـــم بــــا هـــزار عـــقـــد لآل
خــصــم مـن کـیـســه پــر ز مـهـره خــر بــر ســر صــف نــهــد بــســاط هــنــر
ظـلـم نـبــود کـه بــا چــنـان ســخــنـی کــه بـــود مــهــزل هــر انــجـــمــنــی
ضـــــدمــــن دســـــت رد دراز کــــنــــد در نــــطـــــق مـــــرا فـــــراز کـــــنــــد
بـــا وجـــود کــمــال پـــســـتـــی قـــدر بــــرود در صـــف ســـخـــن تـــا صـــدر
مــهــره خـــر نــهــد بـــه جـــای گــهــر جــای گــوهــر دهــد بــه مــهــره خــر
نـیسـت پـوشـیده کـاین دو فـعـل قـبـیح بـود ظـلـم و چـه ظـلـم ، ظـلـم صـریح
بــرمــن ایـن ظــلــم رفــت ودر نــظــرت مـــنـــع نـــنـــمـــود طـــبـــع دادگـــرت
نــظـــر لــطـــفـــت ار بـــه مــن بـــودی غـــیـــر بـــیـــرون انـــجـــمـــن بـــودی
گــر بـــدی حـــامــی مــن الــطـــافـــت کــی تـــغــافــل نــمــودی انــصــافــت
لــب ز آزار رفــتـــه بـــســـتـــم و رفــت بـر دل این نیشـتـر شـکـسـتـم و رفـت
دور عـــــدل تـــــو بـــــاد پـــــایــــنــــده کــــه کــــنــــد خــــیـــر او در آیـــنـــده

 






روحش شادو یادش گرامی باد

  • نویسنده : یزد فردا
  • منبع خبر : خبرگزاری فردا