رضا سلطان زاده مدیر مسئول هفته نامه آيينه يزد

اخیراً حجت‌الاسلام رضا شریفی رئیس شورای سیاست‌گذاری ائمه جمعه استان یزد به مناسبت چهلمین سال برگزاری نماز جمعه در یزد بعد از پیروزی انقلاب اسلامی و اقامه نماز جمعه به امامت سومین شهید محراب آیت‌ا… صدوقی طی مصاحبه مطبوعاتی با حضور عده‌ای از نمایندگان خبرگزاری‌ها و اصحاب رسانه بدرستی به نقل از مقام معظم رهبری گفته است: «نهادهای نماز جمعه باید به عنوان یک نهاد و قرارگاه فرهنگی و بصیرتی در جامعه تبدیل شود» و اشاره نموده «نماز جمعه در رابطه با پیشبرد انقلاب و ادامه اهداف آن موثر بوده و یک نهاد عبادی سیاسی است که هم به مباحث دینی و هم به مباحث سیاسی روز جامعه می‌پردازد…»(1)

نگارنده این سطور با حفظ حرمت به جایگاه ارزشمند نماز جمعه و احترام به رئیس شورای سیاستگذاری ائمه جمعه و برگزارکنندگان و شرکت‌کنندگان در این مراسم و امامان جمعه نکاتی را یادآوری می‌نماید و پیش از آن مناسب می‌داند یاد و خاطره روحانی ارجمند حجت‌الاسلام والمسلمین حاج سید علی محمد وزیری بنیانگذار کتابخانه وزیری یزد و احیاء‌کننده ساختمان مسجد جامع و گروه حامیان مسجد جامع یزد و روحانیون معززی که سال‌ها قبل از پیروزی انقلاب اسلامی ایران نماز جمعه یزد را برپا می‌داشتند گرامی داشته و خاطره‌ای از مرحوم حجت‌الاسلام حاج شیخ عبدالحسین عرب عجم نقل نماید که نویسنده این افتخار را داشته‌ است تا ایام تابستان هنگام تحصیل در دوره اول دبیرستان در خدمت آن روحانی ساده‌زیست و مورد احترام مردم مقدمات عربی بیاموزد.

روزهای جمعه در حالی که چند نفر از شاگردان آن بزرگوار وی را همراهی می‌کردند چند ساعت قبل از برگزاری نماز جمعه در مسجد جامع می‌نشست، تعدادی از نمازگزاران در گوشه‌ای از مسجد دور ایشان حلقه می‌زدند، سؤالات شرعی می‌پرسیدند و عده‌ای هم چند بار حمد و سوره را در کنار شاگردان آن مرحوم قرائت می‌کردند و در نهایت برای آخرین بار در حضور حاج شیخ عبدالحسین حمد و سوره و اذکار نماز را می‌خواندند تا بر درستی قرائت آن صحه بگذارد.

نکته قابل توجه ریاست شورای سیاستگذاری ائمه جمعه استان این‌که مردم هر شهر و روستا شاهد نحوه زندگی امام جمعه شهر و منطقه و روستای محل زندگی خود هستند، از مکان سکونت و خانه وی اطلاع دارند، می‌دانند بعضی از آنها مثلاً بازنشسته فلان نهاد و سازمان است و چه مقدار حقوق دریافت می‌نماید، منبر می‌رود و کسب درآمد می‌کند، یا باغ، زمین کشاورزی و گلخانه دارد، یا عده‌ای دیگر محافظ و خدم و حشم و راننده اطراف آنها را گرفته و مرکب ‌سواری مناسب نیز دارند، گرچه بعضی از آنان در حد معمول زندگی می‌کنند حتی گاه مردم شاهد نحوه زندگی اطرافیان امامان جمعه نیز می‌باشند از نوع زندگی و کسب و کارشان اطلاع دارند و اگر گاه یکی از آنان را در صف گوشت و نان و میوه و… ببینند در اسرع‌وقت در فضای مجازی اطلاع‌رسانی می‌کنند.

بنابراین با طرح موضوع دریافتی 300 تا 700 هزار تومان در هر ماه برای تمام ائمه جمعه و اطلاع‌رسانی در این زمینه بیشتر مردم بویژه اقشار حقوق‌بگیر و کارگر با خود می‌گویند چگونه با این مبلغ می‌توان زندگی را اداره نمود آن‌چه برای مردم مهم است این‌که خدای ناکرده وابستگان و نزدیکان امامان جمعه از موقعیت آنها سوء‌استفاده و با توصیه و سفارش رانت‌خواری نکنند یا در مجالس و محافل مفسدان اقتصادی و زراندوزان و صاحبان قدرت حاضر نشوند یا همانند امام جمعه سابق شهر ایلام بر ماشین شاسی بلند پرادو که از بیت‌المال تهیه شده مانور ندهند یا در مجلس عروسی یا ولیمه فرزند و نوه و اطرافیان خویش اسراف و تبذیر ننمایند. به یقین ائمه جمعه سزاوار است آن‌گونه رفتار کنند که مردم راضی باشند مانند بعضی از آنها که در مناطق زلزله یا سیل‌زده در کنار مردم در کانکس زندگی می‌کنند، در زندگی قناعت پیشه نموده‌اند یا نظیر حجت‌الاسلام والمسلمین سید عبدالنبی موسوی‌فرد نماینده ولی فقیه و امام جمعه جدید اهواز عمل می‌کنند.

روزی در کنار کارگران به جوشکاری لوله آب می‌پردازد، بدون محافظ در نشست‌ها و گردهم‌آیی‌ها شرکت می‌کند، دستور حذف نرده‌های صفوف جلو نمازگزاران را که ویژه خواص و جایگاه مسئولان است می‌دهد،‌ فردی از حضور غیرتشریفاتی وی در یکی از ترمینال‌های مسافربری استان خوزستان از قول یکی از کارمندان شهرداری باغ‌ملک که امام جمعه اهواز را می‌شناخته این‌گونه می‌نویسد: «ابتدا فکر می‌کردم خواب می‌بینم، حاج آقا مانند یک شخص عادی و بدون تشریفات و اسکورت از تاکسی شهری جلوی ترمینال پیاده شدند و برای ماهشهر نام‌نویسی کردند و نه تنها با درخواست راننده که ابتدا ایشان را نمی‌شناخت برای دَربست موافقت نکردند، بلکه منتظر ماند تا سرویس تکمیل شود و حرکت کنند امام جمعه قصد دیدارهای مردمی در حوزه شهرستان ماهشهر را داشتند.»(2)

رئیس شورای سیاست‌گذاری در رابطه با ساخت مصلی در یزد هم که عده‌ای آن را مجتمع فرهنگی نامیده‌اند اظهار داشته است: «در رابطه با ساخت مصلی در یزد، نظر آیت‌ا… ناصری این بوده که مجتمع فرهنگی که مصلی هم در این مجموعه است صورت بگیرد، اقداماتی صورت گرفته و سند آن واگذار شده است و محل آن هم ترمینال سابق یزد که سند آن به نام نماز جمعه یزد زده شده است و با ابلاغ شورای سیاستگذاری ائمه جمعه کشور که شروع ساخت و راه‌اندازی مصلای جدید در کشور را به واسطه مشکلات معیشتی مردم و وضعیت کشور ممنوع اعلام کرده است فعلا این پروژه متوقف شده است. هرچند که نقشه آن هم از تهران آمده‌ و تهیه شده است ولی دستور شروع آن را نداده‌اند و نظر آیت‌ا… ناصری این بوده همانند دیگر استان‌های کشور که محلی برای این منظور دارند یزد هم داشته باشد که البته فعلاً شروع نشده است…»(3)

در این ستون طی سنوات اخیر بعد از مصاحبه و بحث و مذاکره با عده‌ای از کارشناسان و متخصصان فن شهرسازی مقالات مستند و مستدل متعددی درباره عدم نیاز به ساخت مصلی و پردیس فرهنگی در حال حاضر در یزد و بررسی موضوع از جهات مختلف درج و نشر گردید و از اعضای شورای اسلامی در دوره چهارم و پنجم شهر یزد و بعضی از مسئولانی که موافق با احداث مصلی در این شهر بودند محترمانه انتقاد به عمل آمد. درباره اولویت‌ها توضیح داده شد و متذکر گردید باید به موضوع مهم و اهم عنایت و توجه داشته باشند به عنوان مثال در استان بیش از سه هزار کلاس درس به بازسازی و مقاوم‌سازی نیاز دارد و… ده‌ها هزار نفر مطالب را دیدند و خواندند و در تاریخ جراید یزد ثبت و ضبط گردید و اگر به موقع به این موضوع عنایت می‌شد ضرر و زیان وارده بر شهرداری و در نهایت مردم یزد کاهش می‌یافت. از همه مهم‌تر زمین مصلی از هر جهت به اصطلاح باید پاک و صاف باشد و اعضای شورا و مسئولان شهرداری نمی‌توانند زمینی که احیاناً متعلق به عده‌ای یا عموم مردم است یا شرعاً رضایت بعضی از صاحبان زمین اخذ نگردیده با چند نشست و برخاست به صورت مسجد و حسینیه درآورند بویژه که در طرح تفصیلی شهر هم دیده نشده است.

نظر حجت‌الاسلام شریفی را به این مسأله نیز جلب می‌نماید ‌که هریک از کارمندان دولت اعم از کارمند، مدیرکل و رئیس سازمان برابر قانون باید در هفته 44 ساعت به جز ساعات مرخصی، ایام بیماری، شرکت در سمینار و کلاس‌های ضمن خدمت و جلساتی که مقامات مافوق احیاناً برگزار می‌کنند در محل اداره حاضر شود و انجام وظیفه نماید در سرمقاله‌ شماره‌های 554 و 603 در مورد جلسات تفسیر قرآن روزهای شنبه با کمال احترام از نماینده محترم ولی فقیه و امام جمعه یزد درخواست و پیشنهاد گردید جلسات تفسیر قرآن صبح روزهای شنبه هر هفته که با شرکت روسای سازمان‌ها و مدیران کل تشکیل می‌دهند در بعدازظهر یکی از روزها یا ایام تعطیل برگزار کنند تا مسئولان بتوانند صبح اول هفته به انجام امور اداری و رسیدگی و پاسخگویی به همکاران و ارباب‌رجوع بپردازند ضمناً مطرح گردید وجوهی که در این‌گونه جلسات هزینه و یا صبحانه تهیه می‌گردد برخلاف قانون مصوب می‌باشد مگر این‌که دولت جمهوری اسلامی ایران مصوبه‌ای داشته باشد که مدیران کل هر اداره در شهر دارالعباده یزد در ساعات رسمی می‌توانند در جلسه دعا یا تفسیر قرآن مجید شرکت نمایند امّا تاکنون پاسخی دریافت نگردید بنابراین لازم می‌داند نظر خوانندگان آیینه یزد را به این موضوع جلب ‌نماید که حضرت امام صادق علیه‌السلام می‌فرمایند: «جواب دادن به نامه واجب است مانند جواب سلام و آنکه آغاز سلام کند به خدا و رسولش نزدیک‌تر است»(4) «سه چیز نشانه نظر درست است: خوش برخوردی، خوب گوش دادن به سخن و پاسخ خوب»(5)

گرچه طرح سؤال فوق‌الذکر به منزله روشنگری و بیان یک مسأله شرعی است که به ناچار باید پاسخ آن را اعلام کرد در عین حال نظر خوانندگان به این نکته جلب می‌گردد که آیت‌ا… العظمی مکارم شیرازی در دیدار مدیران مرکز پاسخگویی به سوالات دینی با قدردانی از فعالیت مرکز پاسخگویی به سوالات دینی می‌گوید: «پرسشگران افراد مختلفی هستند که برخی به دنبال جستجوی حقیقت‌اند، برخی به دنبال شبهه افکنی‌اند و قصد تحقیق ندارند و برخی افراد با طرح سوالات به دنبال اهداف سیاسی خاص خود هستند و باید به هریک با ادبیات خاص خود پاسخ گفت. ایشان با بیان این که امروز در خصوص مسائل اصول دین و فروع دین سوالات فراوانی می‌شود، می‌افزاید: هریک از سوالات به نوبه خود از اهمیت خاصی برخوردار است و ما نباید هرگز مانع پرسشگری دیگران باشیم؛ زیرا اسلام هرگز مانع پرسیدن دیگران نمی‌شود. برخی افراد با طرح سوالات خود به دنبال شبهه‌افکنی هستند که باید مراقب آن‌ها بود و به هریک از سوالات به صورت تفکیک شده پاسخ گفت. ایشان تاکید کردند: پاسخگویی به سوالات دینی واجب است و باید به صورت منطقی و کارشناسی به سوالات دینی پاسخ گفت.»(6)

پیشنهاد برگزاری نماز جمعه به وسیله مرحوم آیت‌ا… سید محمود طالقانی مجاهد و مبارز راستین و مفسر قرآن‌کریم داده شد و بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران ضمن قبول آن پیشنهاد امامت جمعه تهران را به آن عالم بزرگوار واگذار کردند. اولین نماز جمعه بعد از پیروزی انقلاب اسلامی در تهران پنجم مرداد ماه 1358 برابر با سوم رمضان 1399 هجری قمری با حضور انبوه جمعیت که تکبیرگویان برای برگزاری نماز جمعه حاضر شده بودند توسط آیت‌ا… طالقانی اقامه گردید. نظر خوانندگان مقاله را به فرازهایی از بیانات امام‌خمینی(ره) پیرامون وظایف ائمه جمعه جلب می‌نماید: «…‏‏‏‏ائمه جمعه باید توجه داشته باشند که یکی از مؤثرترین قشرهای جامعه به حساب‏‎ ‎‏می‌آیند و باید توجه داشته باشند که مردم گوششان به اینهاست و در اجتماع، سعی می‌کنند ببینند امام جمعه چه می‌گوید. از این رو، باید سعی شود خطبه‌ها پرمحتوا باشد. در‏‎ ‎‏خطبه‌ها، هم باید امر به تقوا و اینگونه مسائل رعایت شود و هم مردم را به وحدت و‏‎ ‎‏حضور در صحنه دعوت نمایند.‏.. من امیدوارم که شما آقایان با صفای قلب در کنار یکدیگر باشید و مردم را به صلاح و‏‎ ‎‏سداد‏‎ دعوت کنید و همه در صحنه باشید و مردم را به حضور در صحنه دعوت کنید…»(7)‏

خلاصه کلام آن‌که امام جمعه‌ای موفق است که مردم را به تقوی سفارش کند، خود عامل به تقوی و پرهیزگاری باشد، در جایگاه با عظمت خطابه باوقار سخن بگوید، سیاست‌زده نشود، حکم اعدام و حبس و حصر برای دیگران صادر ننماید، وابستگی صرف به یک خط و گروه سیاسی نداشته باشد، نرم و مدارا سخن بگوید، در مقام یک واعظ و روحانی به جای قاضی دادگاه حکم شرعی درباره مخالفان نظر و اندیشه خویش صادر ننماید، از دولتمردان و مسئولان انتقاد کند اما به‌عنوان مخالف از آن تریبون دولت را تضعیف نکند. به امید آن روز. ‎

مدیرمسئول

پی‌نوشتها:
1- یزدفردا، 4/5/98
2- باشگاه خبرنگاران جوان، 17/4/98
3- یزدفردا، ‌4/5/98 و شماره 808 روزنامه بشارت نو، 3/5/98
4- «اصول کافی»، جلد 4 ترجمه فارسی صفحه 503، ‌چاپ 1341 شمسی هجری.
5- «تحف‌العقول»، ابن‌شعبه حرّانی از علمای قرن چهارم هجری، ترجمه فارسی صفحه 338، چاپ اسلامیه 1352 هجری شمسی.
6- پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر آیت‌ا… العظمی مکارم شیرازی.
7- «صحیفه نور»، جلد 17، صفحه 104

  • نویسنده : یزد فردا
  • منبع خبر : خبرگزاری فردا