خطر ظهور دو جبهه متقابل در خاورمیانه
ترکیه طرف کیست؟
مردمان منطقه خاورمیانه دو انتخاب پیش رو دارند: اولین گزینه به تشکیل دو جبهه در منطقه منجر خواهد شد که در صدر آنها ایران و عربستان سعودی خواهند بود. اما در مقابل، انتخاب دوم با ارتقاء تعاملات دوجانبه به همه مسائل مشابه سیاسی (درگیری ها) پایان خواهد داد.پیشروی های جنبش حوثی تحت حمایت ایران به سمت عدن و مداخله نظامی نیروهای تحت رهبری عربستان سعودی در یمن، درگیری ها را در منطقه بر سر قدرت به مرحله جدیدی وارد کرد. به عقیده دیده بانان و تحلیلگران، این عملیات که در پی تشکیل ائتلافی گسترده از کشورهای نگران در مورد افزایش نفوذ ایران در لبنان، عراق، سوریه و یمن آغاز شد، اولین قدم برای تشکیل جبهه و اتحادی سنی در خاورمیانه بود. در حقیقت، اتحادیه عرب در جلسه هفته گذشته در شرم الشیخ در مصر تصمیم به تشکیل نیروهای مشترک گرفت. اما هنوز مشخص نیست ترکیه که مدت زمانی است روابط بهتری با عربستان سعودی برقرار کرده، در این عصر جدید طرف کدام جبهه را خواهد گرفت.
عده ای بر این باورند که حمایت رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه از عملیات و انتقاد از ایران نشان دهنده تلاش وی برای پیوستن به ائتلاف سنی هاست. با این حال تحلیلگران نزدیک به ترکیه می دانند که این کشور مدت زمانی است از سیاست های منطقه ای ایران در دوران پس از بهار عربی ناراضی است. مقامات ترکیه در مناظرات خود پشت درهای بسته از ظهور نیروهای شبه نظامی داوطلب مردمی در عراق، سوریه و یمن (نیروهای شیعه) تحت حمایت ایران برای انتقاد از این مسئله استفاده می کنند که ایران منطقه را به درگیری های فرقه ای کشانده است.
با این حال ترکیه به مسائلی ورای درگیری های فرقه ای می نگرد. ترکیه بار دیگر همکاری های خود را با همسایگان افزایش داده است تا به آنها در محافظت از منافع ملی «منطقی» کمک کند: دولت ترکیه در سال 2010 منافع خود را با آمریکا به خطر انداخت تا از برنامه هسته ای ایران حمایت کند. در همان دوران اردوغان و احمد داوود اغلو نخست وزیر ترکیه را به حمایت و طرفداری از ایران متهم کردند و امروز همین افراد به پیوستن به جبهه سنی متهم شده اند. اما همه این انتقادها در نتیجه نبود درک درستی از نقشی که ترکیه می خواهد در منطقه ایفا کند، صورت گرفتند.
در اوایل انقلاب های بهار عربی، دولت ترکیه روند انتقال قدرت دموکراتیک در مصر را ارتقا بخشید و به ظهور نظم جدیدی در منطقه کمک کرد که هدف از آن غلبه بر تنش های فرقه ای میان ایران و عربستان سعودی بود. با این حال موج ایجاد دموکراسی در مصر با سرنگون شدن دولت منتخب مردمی توسط ژنرال عبدالفتاح السیسی با پایانی ناخوشایند مواجه شد و این در حالی بود که عربستان سعودی و دیگر کشورهای حاشیه خلیج فارس از اقدامات ضد انقلابی السیسی حمایت می کردند. ایران متعاقبا خلاء قدرت را در منطقه پر کرد.
با گذشت زمان تثبیت قدرت ایران به یادآوری نوستالژی امپراطوری تبدیل شد. از این رو قدرت گرفتن حوثی ها در یمن به یک اقدام متقابل نیاز داشت. اما به هر جهت تلاش ها برای مقابله با افزایش قدرت تهران نباید به تشکیل ائتلاف ها و جبهه های گوناگون در منطقه منجر شود. این تفکر که باید برای مبارزه با ایران ائتلافی در منطقه تشکیل شود، عملا نشان دهنده آغاز جنگ سرد در منطقه است. از سوی دیگر دست کشیدن از درگیری های نیابتی و وعده ایجاد توازن مجدد قدرت در منطقه از طریق جنگ و درگیری هیچ نتیجه ای جز خشونت بیشتر در منطقه در پی نخواهد داشت. درگیری هایی بر سر قدرت که به بهانه های مسائل مذهبی و فرقه ای آغاز می شوند، تنها خونریزی های بیشتر در خاورمیانه را در پی خواهند داشت.
با توجه به موارد یاد شده اکنون مردمان منطقه خاورمیانه دو انتخاب پیش رو دارند: اولین گزینه به تشکیل دو جبهه در منطقه منجر خواهد شد که در صدر آنها ایران و عربستان سعودی خواهند بود. اما در مقابل انتخاب دوم با ارتقا تعاملات دوجانبه به همه مسائل مشابه سیاسی (درگیری ها) پایان خواهد داد.
امروز ترکیه سیاستی را در منطقه دنبال می کند که با همکاری های دو جانبه (با کشورهای گوناگون) در زمینه های خاص همراه است. انتقادهای اردوغان از ایران و از سوی دیگر برنامه سفر وی به تهران را نیز نمی توان از این سیاست ها و از دیدگاه وسیع تر ترکیه به مسائل منطقه جدا دانست.
نویسنده: برهان الدین دوران
منبع: دیلی صباح
ترجمه: دیپلماسی ایرانی
یزدفردا:رئیس جمهور ترکیه را در سفر یک روزه‌اش به تهران 7 وزیر همراهی می‌کنند.
به گزارش فارس، رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه قرار است فردا سه‌شنبه 18 فروردین در سفری یک روزه وارد تهران شود.
او که ظهر فردا در تهران خواهد بود پس از دیدار با مقامات عالی‌رتبه کشورمان از جمله مقام معظم رهبری و رئیس جمهور و برگزاری دومین نشست مشترک شورای عالی همکاری دو کشور با حضور وزرای ذیربط 2 کشور، شامگاه سه‌شنبه به کشورش بازمی‌گردد.
اردوغان را در این سفر یک روزه وزرای خارجه، اقتصاد، انرژی، گمرک، تجارت و توسعه، فرهنگ و گردشگری همراهی خواهد کرد.
علیرضا بیکدلی سفیر ایران در آنکارا پیش از این اعلام کرده بود که رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه به دعوت حسن روحانی رئیس جمهور کشورمان در راس هیأتی مرکب از تعدادی از وزرای آن کشور در تاریخ 18 فروردین ماه 1394 دیداری رسمی از جمهوری اسلامی ایران به عمل خواهد آورد. در این دیدار، ابعاد روابط دوجانبه مرور شده و در خصوص موضوعات منطقه‌ای و بین‌المللی بحث و تبادل نظر به عمل خواهد آمد.
اهداف آقای همسایه از سفر به تهران
یزدفردا:رجب طیب اردوغان این بار در مسند رئیس‌جمهوری صبح امروز (سه‌شنبه) در راس هیاتی بلندپایه به تهران می‌آید.رئیس‌جمهور ترکیه پس از بارها تغییر زمان سفر، به دلیل فشردگی برنامه روسای جمهور دو کشور بالاخره سه‌شنبه در سفری یک‌روزه به تهران می‌آید؛ سفری که از ماه‌های گذشته هماهنگی و تدارکات آن از سوی مقامات مختلف دو کشور آغاز شده است.
همانطور که در طول سالیان گذشته به خصوص پس از بر سر کار آمدن حزب عدالت و توسعه در ترکیه، ارتقای روابط تهران - آنکارا شتاب بیشتری گرفت و حتی اختلاف نظرهای مقامات دو کشور درباره تحولات منطقه به خصوص سوریه نتوانست بر روابط خوب دو کشور سایه بیفکند، پس از روی کار آمدن دولت روحانی نیز با محوریت سیاست تعامل سازنده با جهان، روابط دو کشور بیش از پیش گسترش یافت؛ به گونه‌ای که در سفر رسمی حسن روحانی به آنکارا در خردادماه سال 93 برای اولین بار، نخستین نشست جلسه شورای عالی همکاری‌ها بین دو کشور برگزار شد که در نهایت یک بیانیه مشترک 16 بندی در راستای توسعه مناسبات میان تهران و آنکارا صادر شد.
اما هفته گذشته به یک‌باره، عربستان سعودی با استفاده از خلاء قدرت در یمن به این کشور حمله نظامی کرد و این حمله با حمایت رسمی برخی کشورها از جمله ترکیه همراه بود. حمله نظامی به یمن، بحران دیگری بر منطقه نابسامان و آشفته خاورمیانه افزود و بار دیگر چشم‌های نگران همگان را به خود جلب کرد. در این میان اردوغان در اظهاراتی خلاف واقع، ایران را متهم به دخالت در یمن کرد. به اعتقاد بسیاری از تحلیلگران، این اظهارات می‌توانست جرقه‌ای برای روشن شدن آتش تنش میان ایران با همسایه ترکش باشد اما محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه کشورمان با وجود فشردگی مذاکرات هسته‌ای، با اتخاذ موضعی مدبرانه در برابر این اظهارات، توانست این جرقه را خاموش و بروز تنش احتمالی را در نطفه خفه کند.
ظریف اعلام کرد که ایران برای روابط استراتژیک خود با ترکیه در زمینه‌های مختلف، اهمیت و احترام زیادی قائل است و در شرایط فعلی باید تلاش تمامی کشورها در جهت استقرار ثبات و جلوگیری از گسترش ناامنی در منطقه باشد.
البته این واکنش ظریف، منافاتی با واکنش رسمی ایران به اظهارات اردوغان در آن روزها نداشت؛ چنانکه مرضیه افخم سخنگوی دستگاه دیپلماسی کشورمان از دعوت کاردار ترکیه در تهران به وزارت خارجه برای ارائه توضیحات بیشتر درباره اظهارات اردوغان و ارائه پاسخ روشن و قانع‌کننده خبر داد.
همچنین در اولین جلسه علنی مجلس شورای اسلامی پس از تعطیلات عید نوروز، 65 نماینده مجلس در تذکری کتبی به روحانی خواستار تذکر جدی به رئیس‌جمهور ترکیه جهت پرهیز از اظهارات گستاخانه علیه جمهوری اسلامی ایران شدند و یکی از نمایندگان تهران نیز با مخالفت با سفر اردوغان به تهران در تذکری کتبی خطاب به وزیر امور خارجه کشورمان نوشت که «چرا علیرغم اظهارات توهین‌آمیز رئیس‌جمهور ترکیه سفر ایشان همچنان برقرار است؟»
بسیاری تصور می‌کردند که با توجه به کشمکش‌های لفظی اخیر میان مقامات دو کشور درباره تحولات منطقه، سفر اردوغان به تهران برای چندمین بار به زمان دیگری موکول شود اما چند روز پس از اظهارات تند وی علیه ایران، رئیس‌جمهور ترکیه در نشستی با خبرنگاران با رد هر گونه تعویق یا لغو سفرش به ایران اعلام کرد که به تهران می‌رود و از سوی دیگر تحولات یمن را نیز از نزدیک پیگیری می‌کند.
اکنون انتظار می‌رود که در این سفر یک‌روزه رئیس‌جمهور ترکیه، دومین نشست مشترک شورای عالی همکاری دو کشور برگزار شود. این نشست می‌تواند تصمیم‌های مهمی برای چشم‌انداز تجاری دو کشور به همراه داشته باشد. یکی از این موضوعات، حذف دلار از تبادلات تجاری دو کشور است که می‌تواند جهش صعودی برای همکاری‌های تجاری دو کشور به ارمغان بیاورد. در همین راستا چندی پیش سفیر ترکیه در تهران در گفت‌وگو با ایسنا از احتمال تصویب و اعلان عمومی این مساله در جریان سفر اردوغان به تهران خبر داد.
علیرضا بیکدلی، سفیر ایران در آنکارا نیز درباره برنامه‌های سفر یک‌روزه اردوغان به تهران در صفحه فیس‌بوکش نوشت: رجب طیب اردوغان رئیس‌جمهور ترکیه به دعوت حسن روحانی رئیس‌جمهور کشورمان در راس هیاتی متشکل از تعدادی از وزرای آن کشور به ایران می‌آید.
وی یادآور شد که طی این سفر، روسای جمهور و وزرای دو کشور ملاقات و مذاکره می‌کنند و قرار است برنامه دیدار اردوغان با مقام معظم رهبری نیز تنظیم شود. همچنین دومین نشست مشترک شورای عالی همکاری دو کشور با حضور وزرای عضو هیات دولت دو کشور برگزار خواهد شد.
وزیرخارجه ترکیه: ایران برادر ترکیه است
یزدفردا:مولود چاووش اوغلو وزیرخارجه ترکیه، ایران را کشور مهم و برادر برای ترکیه خواند.به گزارش ایرنا، وی دوشنبه شب در گفت وگوی زنده با شبکه تلویزیونی 'تی وی نت' در ارزیابی سفر اردوغان رییس جمهور ترکیه به تهران گفت: اگر چه دو کشور در برخی زمینه ها دیدگاههای متفاوت دارند ولی ایران کشوری مهم و برادر برای ترکیه است و علایق قدرتمند بین دو کشور آشکار است و روابط بین دو کشور نیز همه جانبه است.
وی با اشاره به اینکه در جریان سفر اردوغان به تهران قراردادها و پروتکلهای همکاری مختلف بین دو کشور به امضاء خواهد رسید گفت: سطح روابط دو کشور به دلیل تحریمها به سطحی که می خواهیم نرسیده است و ما در این دیدار در زمینه لغو تحریمها و یا کاهش آنها بحث خواهیم کرد.
وی با عنوان اینکه همکاری بین دو کشور در آرامش منطقه موثر خواهد بود، گفت: در مورد مسایل منطقه ای همانند یمن، سوریه و عراق و مسایل همانند بحران در روابط کشورهای عربی را با ایران مورد بحث قرار خواهیم داد.
چاووش اوغلو در روابط دوجانبه و چندجانبه ترکیه را یک کشور شفاف و صریح خواند و گفت: روابطی که بر چنین پایه ای استوار باشد مستحکم تر ادامه می یابد.
وی گفت: آمریکا متحد و شریک ترکیه است ولی در هر موضوع دو کشور با یکدیگر همفکر نیستند ولی باید به یکدیگر احترام بگذارند ، ترکیه در روابط با روسیه نیز بدینگونه است، در رابطه با ایران نیز موضع ترکیه این است.
وزیر خارجه ترکیه، توافق هسته ای را یک گام مهم خواند و گفت: ترکیه مخالف سلاح هسته ای است ما سلاح هسته ای نه در ایران، نه در ترکیه و نه در اسراییل نمی خواهیم.
روزنامه حریت گزارش داد
دیدار اردوغان با مقام سعودی پیش از سفر به تهران
یزدفردا:رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه ساعاتی پیش از سفر رسمی خود به تهران در هفتم آوریل (18 فروردین) میزبان محمد بن نایف آل سعود، ولی ولیعهد، معاون دوم نخست وزیر و وزیر کشور عربستان بود.
به گزارش سرویس بین الملل فرارو به نقل از روزنامه حریت ترکیه، دیدار وی با بن نایف در برنامه روزانه اردوغان که در وب سایت رسمی ریاست جمهوری ترکیه قرار می گیرد، اعلام نشده بود.
بر اساس گزارش خبرگزاری دولتی آنادولو، وزیر کشور عربستان که با یک هیات نمایندگی همراه بود، در حدود شش بعدازظهر ششم آوریل وارد پایتخت ترکیه شد. این خبرگزاری متذکر شد که این هیات سعودی که با هواپیمای شخصی بن نایف وارد ترکیه شد، در فرودگاه مورد استقبال صباح الدین اوزتورک، وزیر کشور ترکیه قرار گرفت.
آنادولو بعدازظهر ششم آوریل گزارش کوتاهی از دیدار اردوغان و بن نایف که در کاخ ریاست جمهوری سابق انجام شد و یک ساعت و 40 دقیقه به طول انجامید، منتشر کرد.
این دیدار ناگهانی چند ساعت پیش از سفر برنامه ریزی شده اردوغان به تهران در هفتم آوریل انجام شد و این در حالی است که طی هفته های اخیر حملات هوایی به سرکردگی سعودی در یمن باعث شکل گیری تنش هایی میان تهران و آنکارا شده است.
- نویسنده : یزد فردا
- منبع خبر : خبرگزاری فردا
http://www.yazdfarda.com/news/af/102614/
سه‌شنبه 16,آوریل,2024