چهارشنبه سوري امروزي " تفریح یا تحریف " ؟

تجربه ي تلخ حوادث سال هاي گذشته در مراسم چهارشنبه ي آخر سال ، همواره موجب دغدغه و نگرانی خانواده ها در آستانه ي ایام نوروز می باشد
. برخورد قاطعانه با افراد معدودي که با رفتارهاي غیرقانونی، ناهنجار و پرخطر، ایجاد راهبندان ، سد معبر، ایجاد مزاحمت و پرتاب مواد محترقه و آتش زا ، نظم و امنیت عمومی شهرها را مختل می کنند ، مطالبه ي به حق آحاد مردم از متولیان اصلی برقراري نظم و امنیت می باشد.
با این حال وقتی همه ي آن چه گفته شد به تدریج در جامعه تبدیل به ارزش و فرهنگ شود ، اصلاح آن به تنهایی از عهده ي نیروي انتظامی و هیچ نهاد و سازمان دیگري برنخواهد آمد ؛ از این رو وظیفه ي تمامی اقشار جامعه است که با عزمی راسخ و با نیت خالصانه با این پدید ه ي ناهنجار به مقابله برخیزند.
بدون شک براي مبارزه با هر پدیده ي ناگواري ابتدا باید آنرا شناخت؛ در مورد چهارشنبه سوري کتاب ها و مقالات متعددي نوشته شده است که ما دلیلی بر بازنویسی آن ها نمی بینیم اما در مورد ماهیت این مراسم که توسط برخی افراد سودجو به شکل امروزي درآمده است ، نکاتی را به اختصار بیان می کنیم؛ مراسمی که دستخوش "تحریف" شده اما نام "تحریف" به خود گرفته است.
مولاي متقیان حضرت علی (ع) با توجه به بینش شگرف و وسعت نظر بی همتاي خود و شناختی که از فرهنگ کهن مصر دارند ، در نامه اي به جانشین خود در امور سیاسی و مملکت داري سرزمین مصر به او توصیه می کنند که مبادا با آداب و رسوم و سنت هاي نیکو و مبارك مردمان آن سرزمین به چالش برخیزد ؛ بلکه باید تا آ نجا که ممکن است به عقاید و رسوم قومی مردمان احترام بگذارد.
ما نمی توانیم و هیچ کس دیگري هم نمی تواند پیشینه ي تاریخی مراسم چهارشنبه سوري در ایران را انکار کند .اما این را به جرات می توان گفت: که بین آ نچه در گذشته اتفاق می افتاد و آن چه امروزه رخ می دهد هیچ گونه سنخیتی وجود ندارد.
در آداب و رسوم کهن چهارشنبه سوري هیچ کس موجب آزار دیگري نمی شد ؛ زبان هیچ کودکی از ترس بند نمی آمد؛ جان هیچ بیماري به خطر نمی افتاد ؛ هیچ زن بارداري جنین خود را سقط نمی کرد ؛ هیچ چشمی بی فروغ و هیچ عضوي قطع نمی شد و هیچ پدر و مادري داغ فرزند دلبندش را نمی دید... .
در چهارشنبه سوري قدیم شادي می کردند ؛ اما اکنون لذت شادي و هیجان این شب ، با ترس و دلهره و اندوه و حسرت درآمیخته است و واقعیت این است که در بسیاري از کشورهاي دنیا برنامه هاي متنوعی براي شادي و تخلیه ي هیجان افراد طراحی و اجرا می شود ؛ اما هیچ یک از این برنامه ها شباهتی با اجراي مراسم چهارشنبه سوري در کشور ما به شکل امروزي ندارد که در این یک شب تعداد زیادي از کودکان و نوجوانان ما دچار آسیب هاي جدي شده و راهی بیمارستان می شوند ؛ این که آثار زشت نارنجکهاي دستی بر در و دیوار شهرهاي ما می نشیند؛ اینکه برخی شادي کنند و برخی وحشت !... نه در دین ما جایگاهی دارد و نه شایسته ي فرهنگ کهن ایرانی ماست و در یک جمله می توان گفت: این موضوع با عزت و سربلندي ملت ما در تضاد می باشد.
واقعیت این است که این رفتار ها و استفاده شایع از این وسایل ، " بد" ی هستند که در مقابل "بدتر" ترجیح داده شده اند دلیلی عقلی این ادعا ،آسیب هایی است که به روح و روان شهروندان وارد می شود ؛ صداهاي مهیبی که در کوچه ها و مناطق مسکونی تولید می شود ، شاید زخمی بر بدن کسی ایجاد نکند .شاید تخلیه ي چشمی را به دنبال نداشته باشد، اما آیا سوهانی هم بر اعصاب سالمندان ما نیست؟
آیا موجب وحشت مادري که در انتظار تولد نوزاد خود می باشد ، هم نمی شود؟
آیا ترس را بر کودکی خردسال مستولی نمی کند؟
اصلا آیا می یتوان ضمانت داد که مرگ هیچ بیمار قلبی را در پی نداشته باشد؟
پلیس هرگز شادي و تخلیه ي هیجان را در نسل جوان جامعه نکوهش نمی کند ؛ اما زمانی که پاي آزار رساندن به دیگران و تخریب اموال عمومی و بر هم زدن نظم و امنیت به میان می آید ، مسئله فرق می کند و انتظار آحاد مردم نیز از پلیس چیزي جز برخورد قاطعانه نیست؛ چرا که پلیس مجري قانون است و در قانون مجازات اسلامی نیز براي افراد مخل نظم و امنیت مجازات در نظر گرفته شده است.
قانونی که هر فرد عاقلی اجراي آن را براي برقراري امنیت لازم دانسته و استثنایی براي آن قائل نیست در ماده ي 618 قانون مجازات اسلامی آمده است هر کس با هیاهو ، جنجال ، حرکات غیر متعارف یا با تعرض به افراد ، موجب اخلال در نظم و آرامش عمومی گردد یا مردم را از کسب و کار باز دارد ، به حبس از سه ماه تا یک سال و تا ( 75 ) ضربه شلاق.« محکوم خواهد شد.
روزگاري شهدا براي ما عزت و افتخار آفریدند ؛ امروز وظیفه ي همه ي ماست که عزت و افتخار خود را پاس بداریم و نگذاریم رفتارهاي پرخطر ، بیهوده و مغایر با عقلانیت ، به آیینی تبدیل شود که مایه ي تأسف دوستان و تمسخر ما توسط دشمنانمان باشد .

تهیه و تنظیم: مركز اطلاع رساني معاونت اجتماعی فا.ا. یزد