سرهنگ پاسدار محمد حسن باقري فهرجي"معاونت اجتماعي فرماندهي انتظامي استان يزد"مقدمه  :

   کشورها جهت ارتقای علوم رسانه‌ای خود با ایحاد شبکه‌های متعدد ماهواره‌ای به عنوان یکی از ابزارهای قوی رسانه ای علاوه بر فراهم آوردن موجبات ارسال اخبار، اطلاعات و برنامه‌های گوناگون، زمینه لازم را برای ایجاد نوعی عملیات روانی علیه دشمنان خود فراهم آورده‌اند. بر این اساس، غرب و صهیونیست‌ها که اسلام و جمهوری اسلامی را دشمن درجه یک خود می‌دانند، تصمیم دارند از طریق سلطه بر افکار عمومی و تأثیر‌گذاری بر خانواده‌ها، زمینه‌های فروپاشی درونی نظام را فراهم آورند، از این رو  حسابی ویژه  بر روی اخلاق و ارزش‌های اجتماعی مردم ایران به ویژه قشر جوان جامعه باز کرده‌اند.

    فناوری‌‌های جدید دیدگاه‌های سلطه فرهنگی را افزایش می‌دهد و با مظاهر فریبنده خود جوامع تحت سلطه را جذب فرهنگ مبتذل خود می‌کند. وسایل ارتباط جمعی در ذهن و فکر مردم عقاید، ارزش‌ها و هنجارهای خاصی را توسعه داده یا تثبیت می‌کنند. رسانه‌های جمعی به طور معمول ارزش‌های کلان جامعه و جنبه‌های هنری خرده‌فرهنگ‌ها را به مردم عرضه می‌دارند. معتاد شدن به معنی عام کلمه از تأثیرات منفی این پدیده است، تلویزیون به مثابه رسانه‌ای همه‌گیر و پرنفوذ تأثیری فراتر و بیشتر از سایر رسانه‌های موجود دارد. این اقدام ناشی از سرمایه‌گذاری بسیار و برنامه‌ریزی دقیق آنان در جهت بی‌هویت کردن کشورهای تحت سلطه است.

 نظر به این که تصویر بیش از نوشته یا سخن، انسان را متأثر می‌سازد، لذا رفتارهای انحرافی ناشی از سینما، تلویزیون و فیلم ها بیشتر مورد توجه قرار می گیرد.

با توجه به فعالیت بیش از 203 ماهواره تلویزیونی در کل دنیا و قابلیت دریافت نیمی از ماهواره‌های جهان در ایران، برنامه ها و تولیدات نمایشی که اکثر قریب به اتفاق آنها با سنت و فرهنگ ایرانی و اسلامی در تضادند در تلاشند تا آثار مخرب روحی و روانی بر مخاطبان ایرانی برجای بگذارند که در بین این شبکه‌ها بیش از 380 کانال خاص موسیقی نیزوجود دارد که شبانه‌روز  برنامه‌های آکنده از حرکات ضد اخلاقی را به نمایش می گذارند.

در حوزه کودک و نوجوان نیز کانال هایی وجود دارد که علاوه بر پخش کارتون‌هایی که عموماً در تضاد با مبانی اخلاقی ماست، به فرهنگ‌سازی ارزش‌های غرب در ذهن اطفال ایرانی اقدام می‌کنند و آنان را شیفته زندگی امریکایی و غربی می‌نمایند. در حوزه مصرف‌زدگی و فرهنگ‌‌سازی پوشش و مد، حدود 80 شبکه وجود دارد که اختصاص به نمایش مد و لباس دارد. لباس‌هایی که رسماً تبلیغ فرهنگ عریانی است
رابطه میان انحرافات اجتماعی و شبکه‌های ماهواره‌ای             

      گسترش انحرافات اجتماعی از جمله مشکلات عمده‌ای است که امروزه گریبان‌گیر بسیاری از جوامع کنونی است. چنانچه اخلاق و ارزش‌های اجتماعی را هسته اساسی نظم اجتماعی بدانیم، انحرافات اجتماعی به مفهوم رفتاری که به طور مستمر بر خلاف ارزش‌ها و هنجارهای اجتماعی عمل می‌کند، آسیب اجتماعی تلقی می‌شود که نتیجه قطعی و مسلم آن، سلب امنیت اخلاقی و اجتماعی است. برخی کارشناسان معتقدند امروزه جوانان وسایل ارتباط جمعی ساده همانند تلویزیون یا ویدئو را جوابگوی نیازهای خود نمی‌دانند، به همین علت به دنبال روشی هستند که از راه‌های مختلف با دنیای بیرون از خود در ارتباط باشند. برنامه‌های ماهواره‌ای زمینه‌ساز مفاسد اخلاقی و اجتماعی است و بیش از آنکه برای نسل امروز و به طور کلی مردم مفید باشد، خطرناک و مضرند.

تأثیرات انحرافی رسانه های دیداری

رفتارهای تقلیدی بر گرفته شده از نمایش و مشاهده برخی از تولیدات ماهواره‌ای در مخاطبان، افزایش رفتار خشونت‌آمیز نوجوانان متأثر از تماشای خشونت در برنامه های ماهواره، تغییرات بنیادی در مسیرهای انتخاب شیوه زندگی تکاملی چون مدرسه، اشتغال ،ازدواج و...از جمله مسائل و تأثیرات انحرافی رسانه های دیداری و شنیداری دنیای امروزند که گاه والدین نااگاهانه و به تقلید از دیگران نسبت به تهیه و نصب ان در معرض استفاده کودکان، نوجوانان و وجوانان خانواده اقدام می کنند.

به عنوان نمونه به طور معمول اعضای خانواده برنامه کار و زندگی خود را طوری تعیین می‌کنند که بتوانند به موقع از تماشای برخی از برنامه‌ها بهره‌مند شوند. به یقین تأثیر رسانه‌های متنوع و متعدد برحسب محیط و برداشت تماشاگران مختلف جامعه فرق می‌کند و گروه‌های تحصیل کرده با داشتن معلومات کافی و آگاهی وسیع می‌توانند مسائل را از ابعاد مختلف شناسایی و بررسی نموده و درباره آنها به قضاوت نشسته و داوری کنند. لیکن گروه‌های کم‌سواد و ناآگاه، به واسطه محدودیت اطلاعات و درک ناکافی در موارد زیادی قادر به تجزیه و تحلیل داده‌های دریافتی نبوده، به ناچار یا آنها را می‌پذیرند یا اینکه خود را نسبت بدان ها بیگانه احساس کرده و از اظهار نظر خودداری می‌کنند.

فیلم‌های سینمایی در نقش یک عامل مؤثر در انحراف و بزه‌کاری جوانان، سابقه‌ای قدیم‌تر دارند. نمایش اعمال خشونت‌بار، کشتار، جنایت و صحنه‌های هیجان‌انگیز در فزونی و تشدید اعمال انحرافی و بزه اثر به سزایی دارد. نقش فیلم‌ها در بزه‌کاری و جرم و جنایت از این امر ناشی می‌شود که آنها صحنه‌های پرخاشگرانه مانند تندخویی، آدم‌کشی و دعوا را با تمام فنون و به کارگیری آخرین و پیچیده‌ترین شگردهای سینمایی ناشی از فناوری روز در این حوزه به نمایش می‌گذارند. چیزی که امروزه به نظر می‌رسد، در بخش‌ قابل توجهی از فیلم‌ها و سریال‌های پخش شده از شبکه‌های ماهواره‌ای دیده می‌شود. تحقیقات نشان می‌دهد که تعداد زیادی از بزه‌کاران در مقایسه با افراد عادی به دیدن فیلم‌های سینمایی خشونت‌بار و جنایی و از این قبیل دلبستگی بیشتری داشته‌اند.

ماهیت شبکه های ماهواره‌ای

در سال‌های اخیر، مخالفان رویکردهای فرهنگی و سیاسی جمهوری اسلامی ایران، بیشتر به ضرورت هدایت افکار عمومی فارسی زبانان (به طور خاص ایرانیان) و تأثیرگذاری بر فضای فرهنگی اجتماعی ایران متمرکز شده‌، و برای این منظور شبکه‌های ماهواره‌ای فارسی زبان زیادی تأسیس شده است. در این راستا کشور عربستان سعودی با همکاری امریکایی‌ها و اماراتی‌ها با تأسیس شبکه ام.بی.سی فارسی و انگلیسی‌ها با تأسیس شبکه بی.بی.سی فارسی و پیش از آنها امریکایی‌ها با تأسیس شبکه تلویزیونی صدای امریکا جدی‌ترین گام‌ها را برداشته‌اند. نکته مهم اینکه مؤسسان این شبکه‌ها دریافته‌اند که اغلب ایرانی‌ها به ویژه مخاطب عام ایرانی، به زبان‌های خارجی همچون انگلیسی و عربی تسلط ندارند، از این رو تلاش شده تا مسئله زبان را با زیرنویس فارسی و یا استفاده از گویندگان، مجریان و خبرنگاران فارسی زبان و  استفاده از دوبلورهای فارسی زبان حل کنند.

بنا به سیاست های تولیدکنندگان و مروجان ماهواره،سریال ها و فیلم های هدفمند و برنامه ریزی شده در ساعات پربیننده کشورمان و در طول شبانه‌روز، دست‌کم دو بار وگاهی اوقات  سه و در مواردی چهار بار پخش می‌شوند.

گروه دیگری از سریال‌ها که سریال‌های کمدی و اکشن امریکایی هستند مضمونی شامل محتوای زیر دارند.

1- ترغیب به داشتن روابط متهورانه عاشقانه

2- متقاعد کردن زنان به رسیدگی بیشتر به تن و ظاهر خود برای جلب توجه مردان، برجسته کردن جذابیت و لذت جویی

3- زیر سؤال بردن ازدواج و ایجاد تردید درباره اهمیت و ارزش آن، تئوری‌پردازی، طرح سؤال و ایجاد شبهه و تردید مکرر درباره دیدگاه‌های افرادی که به بی‌بندوباری روی نیاورده‌اند یا به زندگی مشترک خود پایبندند و در مقابل ارائه دیدگاه‌ها و پاسخ به سؤال‌های شبهه‌افکنانه برای اقناع مخاطب در خصوص  تغییر زمانه و این تفکر که افراد نباید پایبند به زندگی‌های سنتی باشند.

4- نمایش مکرر مشروب‌خواری و مزخرف‌گویی‌ها هنگام مستی

5- بیان راه‌های دوستی با جنس مخالف و  ظرافت‌ها و مسائل مربوط به دوستی با جنس مخالف

6- نمایش روابط خارج از چارچوب‌های اخلاقی، ابراز علاقه‌های شهوانی و اغواکننده

7-عدم وفاداری زنان و مردان متأهل به همسران خود که گاه با نیت انتقام از همسر به علت عدم وفاداری او صورت می‌گیرد، دیالوگ‌های جنسی و توصیه به خیانت و عدم وفاداری

8-روابط نا‌متوازن بین افراد دارای اختلاف سنی بسیار زیاد بمنظور ساختارشکنی‌ در روابط دو جنس که در آن صرفاً لذت جویی اهمیت دارد، از دیگر نکات برجسته در برخی سریال‌های پخش شده از این شبکه هاست و در بسیاری از این سریال‌ها به ندرت پیامی فرهنگی و اخلاقی وجود دارد.

بررسی ظاهری سریال‌های (فارسی) شبكه هاي ماهواره اي

در دوبله شدن سریال‌ها به زبان فارسی بسیاری از کلمات رکیک یا ناپسند استفاده می شود و به تدریج زشتی خود را از دست داده و مباح می‌شوند و با  تیتراژ خاص،گرافیک بسیار قوی با رنگ‌های شاد و همراه با موسیقی دارای ریتم ایرانی پخش می شوند و نکته جالب توجه در این شبکه ها روند تغییر تصویر از فضای سنتی به فضای مدرن است و به نظر می‌رسد که این موضوع نیز به صورت هدفمند در آن رعایت شده است.

این شبکه ها گاهی اوقات تیتراژ بسیار کوتاهی با یاد‌آوری عناوینی مانند "چهارشنبه سوری"و... را در کنار عناصر مورد علاقه و توجه مخاطب ایرانی قرار می‌دهد و در نتیجه به تدریج نوعی همگرایی و ترویج مسائل و شئونات مورد نظر را که تصاویری جذاب هم برای آنها انتخاب کرده‌اند انجام می دهند.

در  نما‌هنگ‌ها نیز موسیقی با فضای خشونت و آنارشیسم موج می‌زند. نگاهی به این سریال‌ها به خوبی نشان می‌دهد که تمام آنها در پرداختن به موضوعات ذیل مشترکند:

-  ترویج خانواده‌های بی‌سامان و لجام گسیخته در مقابل ساختار سنتی خانواده

-  ترویج و عادی جلوه دادن خیانت زن به همسر و شوهر به زن

- بی‌اهمیت جلوه دادن احترام به والدین

- عادی جلوه دادن رابطه جنسی دختر و پسر پیش از ازدواج

- هویت‌زدایی از مفهوم خانواده به منزلة کوچک‌ترین واحد اجتماعی مستقل و مؤثر

- عادی جلوه دادن سقط جنین برای دختران پیش از ازدواج به عنوان راه حلی طبیعی برای رفع دلهره‌های احتمالی در روابط جنسی دختر و پسر

- تعصب‌زدایی از کانون خانواده و ترویج بی‌تفاوتی به حریم خانواده

- ترویج مفهوم زندگی با دیگران به جای ازدواج

- ترویج فمینیسم(طرفدار حقوق زنان) و کم‌رنگ کردن نقش مرد در جامعه

- مخدوش نمودن رابطه فرزندان پسر و دختر خانواده

 -  افزایش تأثیرپذیری جنسی و خشونت در جوانان و نوجوانان، به خصوص از طریق پخش موزیک  خاص

-  پی‌ریزی و ایجاد آمادگی ذهنی برای تفکرات انحرافی،شیطان‌پرستی و... در نوجوانان و جوانان

روند تولید و نمایش مسائل  انحرافی و ضد ارزشی گسترده و هدفمند از طریق تولیدات ماهواره ادامه دارد و باید درباره این شبکه ها هشدار داد و احساس خطر جدی شود چراکه دشمن و ایادی استکبار پس از نتیجه نگرفتن از حمله نظامی، تحریم اقتصادی، ایجاد چالش‌ها و بحران‌های سیاسی، اکنون مرحله بسیار پیچیده‌تر و نرم‌تری از تهاجم علیه انقلاب اسلامی ایران در مقایسه با گذشته شروع کرده و خانواده ایرانی را با همه ویژگی‌های مختص خود هدف قرار داده و پاشیده شدن خانواده ایرانی را به عنوان لازمه متلاشی شدن جامعه یکپارچه و متحد ایرانی، در نظر گرفته است.

 این مرحله از تهاجم را می‌توان مرحله "ایجاد بحران‌های اجتماعی" نامید که از طریق شبکه‌های ماهواره به شدت دنبال می‌شود و باید در اسرع زمان به فکر چاره بود و در کنار اقدامات زیربنایی مانند فراهم کردن شرایط ازدواج جوانان و حل مشکلاتی مانند بیکاری و مسکن، از راهکارهای فرهنگی مانند تأسیس شبکه‌های ویژه پخش فیلم، آموزش‌های رسانه‌ای برای خانواده‌ها و  مدارس، آموزش و تربیت نخبگان فرهنگی جبهه انقلاب اسلامی و تولید محصولات فرهنگی فاخر نیز نباید غافل ماند.

 در هر اثر هنری اثرگذار، پیام‌های خیلی خوبی وجود دارد، که متناسب با فضای فرهنگی کشور سازنده هستند، اما سریال‌های ماهواره ای نه تنها پیام‌های خوب اخلاقی ندارند، بلکه بطور اشد برخی روابط مسموم و پیام‌های غربی را منعکس می‌کنند، که به هیچ وجه با فرهنگ ما سازگار نیست.

- کانون خانواده از مهم‌ترین پایه‌های جامعه در کشورهای اسلامی و به خصوص ایران است، بنابراین به خوبی مشخص است، که گردانندگان این شبکه ها بر اهمیت این پایگاه مقدس، در جامعه اسلامی واقفند و با هجوم قرار دادن آن، برنامه دراز مدتی را در ذهن خود طراحی نموده‌اند.

 و در  اخر این واقعیت تلخ را به ذهن بسپاریم که اگر امروز به هر دلیل و بهانه‌ای از کنار ناهنجاری‌های اخلاقی و فرهنگی عبور کنیم و در جهت پیشگیری از ترویج فرهنگ معاند برنیائیم فردایی که شاهد تغییر افکار، اندیشه،رفتار  و مسلک فرزندان و اطرافیان باشیم برای هر واکنش اصلاحی و عکس العملی بسیار دیر خواهد بود.

 

 

 

 

  • نویسنده : یزد فردا
  • منبع خبر : خبرگزاری فردا