احمد جعفری ندوشن

رسانه ها به عنوان رکن چهارم دموکراسی نقش مهمی در توسعه و پیشرفت جامعه و تنویر افکار عمومی دارند و  جایگاه آنان در  جامعه مهم و تاثیر گذار است.

اطلاع‌رسانی، بیان صادقانه خواسته‌ها و مطالبات مردمی، نقدهای سازنده و ارائه راهکارهای موثر و ارزنده برای حل مشکلات از کارکردهای مثبت یک جامعه مطبوعاتی توسعه یافته است .

مطبوعات و رسانه ها علاوه بر کارکرد اطلاع رسانی و انتشار اخبار عمومی ، ناظر و رصد کننده رویداد ها ، رفتار ،گفتار و عملکرد مدیران و مسئولان و حاکمان نیز جامعه هستند .

در جامعه مدنی و مردم سالار، رسانه ها  و مطبوعات جایگاه ویژه ای در سازماندهي افکار عمومی و باورهاي همگاني و درک واقعيت های جامعه دارند.

رسانه ها اعم از روزنامه ها، مطبوعات و خبرگزاری ها در این گونه جوامع  به عنوان واسطه ميان مردم و حکومت عمل کرده و انتقادات و پيشنهاداتي را نيز براي بهبود امور و همچنین توسعه جامعه ارائه می کنند.

بنابراين ارج نهادن به رسانه ها، شناخت جايگاه واقعي و تجليل از آنان چيزي جز ارزش نهادن به مردم و افکار و عقايد آنها و باورهاي عمومی نيست و رسالت يک فعال مطبوعاتی نيز چيزي جز حرکت در جهت ارزش هاي مدنی جامعه و حقوق مردم نيست.

يک شهروند در جامعه مردم سالار بيش از اينکه به مقولات ديگر نياز داشته باشد به يک رسانه و روزنامه مدني نيازمند است و در چنین جامعه ای رسالت واقعي يک فعال مطبوعاتي هم بايد در وهله اول در راستاي اهداف و مقاصد مردم و جامعه باشد.

رسانه ها و مطبوعات از سویی زبان گویایی مردم و از سوی دیگر مشاور امین برای مدیران  هستند که می توانند مسایل جامعه را موشکافانه به گوش آنها برسانند.

رسانه ها از دیدگاه برخی مسئولان که شناخت کافی از رسالت و جایگاه آن دارند به عنوان یک فرصت و از دیدگاه آنانی که شناخت لازم را ندارند تهدید محسوب می شود.

برخی اشخاص از رسانه ها به عنوان ابزار برای صرفا معرفی خود و انتشار خدمات و وظایف خود  با درج عکس های بزرگ استفاده کرده و در برابر نقد ها موضع گیری می کنند و در مقابل انتقادها به شدن موضع گیری می کنند و از مواجه شدن با افکار عمومی می هراسند و همیشه مطبوعات منتقد را عامل تفرقه و تشویش اذهان عمومی می دانند .

شاید بهتر باشد به رسانه ها که چشمان بیدار و تیز بین جامعه هستند خوشبینانه و مسئولانه تر  نگاه کنیم و از پتانسیل رسانه ها برای ارتباط مستمر با مردم بهره مند شویم.

بارها شاهد بودیم که برخی مسئولان برای حل مشکلات فراروی خود علاقه و تمایل خود را به انعکاس آن از طریق رسانه ها نشان داده اند؛ چراکه تجربه نشان داده است که تاثیر یک مطلب رسانه ای به مراتب بیش از مکاتبه چند و یا چندین نامه بوده است اما در مقابل گاهی برای مطالبی که رسانه ها به عنوان نمایندگان افکار عمومی در موضوعات مختلف اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و غیره از روی دلسوزی عنوان می کنند پاسخی از سوی مسئولین دریافت و شنیده نمی شود.

مطالبی که تنها به بیان دیدگاهها و مشکلات مردم و جامعه، می پردازد و برای حل آن راهکار کارشناسی ارائه می شود اما با گذشت زمان می بینیم که نه تنها به این مطالب پاسخ داده نمی شود  بلکه نسبت به حل آن نیز اقدامی صورت نمی گیرد.

بیان انتقاد و انعکاس خواسته ها و مشکلات مردم از سوی رسانه ها دلسوزانه است و آنان به عنوان پل ارتباطی بین مردم و مسئولان نقش مهمی در حل مشکلات جامعه دارند و تمایل دارند ارتباط دو سویه و عاری از تنش و چالش بین این دو برقرار شود.

انتظاری که مردم از رسانه ها برای حل مشکلاتشان دارند گاه به مراتب بیش از انتظار از مسئولین است آنها در بسیاری از مواقع، مسایل و مشکلات خود و جامعه را با رسانه ها و مطبوعات و خبرگزاری ها در میان می گذارنند و از آنان خواستار پاسخ سریع مسئولان هستند.

زمانی اقدامات و فعالیت های یک مسئول اثر گذار و قابل تقدیر و تحسین است که رضایت مردمی بدنبال داشته باشد رضایتی که با چشم، قلب و احساس و درک و فهم و آگاهی همراه است.

به نظر می رسد برخی از مسئولان باید چشم خود را باز کرده و برای رسیدگی به مشکلات مردم گوش شنوا داشته باشند و برنامه های خود را شفاف برای آنان بیان کنند . عمل نکردن به قول و وعده ها، موجب سلب اطمینان مردم از مسئولان می شود و انتظارات را بالا می برد.

امیدواریم با روی کارآمدن دولت تدبیر و امید و تغییرات در حال انجام فضای رسانه ای در کشور شاهد حضور بیشتر مسئولان در رسانه ها از منظر پاسخگویی به خواسته ها و مطالبات مردم نه از موضع  صرفا بیان عملکرد و وظایف باشیم.

تاکید دولت بر اعتماد به نهادهای مدنی، رسانه های گروهی و سازمان های مردم نهاد و تشکل های غیر دولتی شرایط بهتر برای فعالیت رسانه ها را نوید می دهد و امید است با تقویت این نهادهای مدنی، نظارت آنها بر فعالیت مسئولان نیز افزایش یابد و پاسخگو باشند.

مسئولان اطمینان داشته باشند که رسانه ها بازوی توانمند مدیران و مسئولان هستند و آنان هرگز بدنبال ایجاد مشکل برای آنان نیستند اطینان داشته باشند که رسانه ها می خواهند  آنها را یاری کنند.

  • نویسنده : یزد فردا
  • منبع خبر : خبرگزاری فردا